NIRAS (Nationale Instelling voor Radioactief Afval en verrijkte Splijtstoffen) en de Vlaamse onderzoeksorganisatie VITO gaan de komende jaren intensiever kennis en expertise uitwisselen. Vandaag stemmen beide instellingen hun onderzoek in de diepe ondergrond in regio Kempen reeds op mekaar af. NIRAS staat in voor het veilige beheer van het Belgische radioactieve afval. Hiervoor zoeken ze definitieve oplossingen, om zo weinig mogelijk lasten over te dragen op toekomstige generaties. Hiervoor wordt onderzoek uitgevoerd in de diepe ondergrond. VITO van haar kant heeft heel wat expertise in het in kaart brengen van de Vlaamse ondergrond. Die karakterisering past enerzijds in het duurzame gebruik van oppervlaktedelfstoffen. Anderzijds zoekt VITO oplossingen voor de toenemende klimaatverandering, zoals ondergrondse CO2-berging. Ook gaan de VITO-experts de haalbaarheid na van ondergrondse hernieuwbare energiebronnen, zoals geothermie of aardwarmte.
NIRAS en VITO hebben de voorbije jaren al regelmatig geologische data uitgewisseld, om maximaal rendement te halen uit onderzoek en beschikbare wetenschappelijke data. Die wetenschappelijke uitwisseling is vandaag onder andere al concreet in het onderzoek naar ondergrondse berging van radioactief afval van NIRAS en het geothermieproject van VITO. NIRAS voert al jaren onderzoek naar diepe geologische berging, onder meer in het ondergrondse onderzoekslaboratorium HADES (High-Activity Disposal Experimental Site). Dat onderzoekslaboratorium is gebouwd op 225 meter diepte in de Boomse Klei, onder de site van het Studiecentrum voor Kernenergie in Mol. De experimenten passen in het R&D-programma voor het langetermijnbeheer van hoogactief en langlevend afval.
VITO start binnenkort met een proefproject voor geothermie. Dat project zal zich op en onder de Balmatt-site en de site VITO-SCK situeren. Op de Balmatt-site wordt ook de bouw van nieuwe gebouwen voor VITO voorzien. Experts zullen er boren tot op meer dan 3 000 meter diepte, om daar water van 120 °C op te pompen. Met het warme water wil VITO haar bestaande en nieuwe gebouwen verwarmen. Het onderzoekscentrum is ook van plan een deel van de warmte te gebruiken om elektriciteit te produceren. De installatie zou ca. 6 MW elektriciteit kunnen produceren. De eerste proefboring is gepland voor begin 2014. Daarbij zullen NIRAS en VITO reeds samenwerken om de eerste honderden meters ondergrond gezamenlijk beter in kaart te brengen.
Beide onderzoeksprojecten leveren heel wat baten voor de regio en kunnen ook perfect naast elkaar bestaan. NIRAS en VITO zullen op regelmatige basis structureel overleg houden om informatie uit te wisselen over actuele onderzoeksprojecten en geplande activiteiten. Ook nieuwe vormen van samenwerking behoren tot de mogelijkheden. Mochten er in de toekomst studies komen naar een geschikte locatie voor de ondergrondse berging, dan kunnen op die manier alle mogelijke ondergrondse activiteiten mee in rekening worden gebracht. Zo kan worden verzekerd dat een project van ondergrondse berging perfect naast een project van geothermie kan worden ontwikkeld.
