Vanmiddag is in Dessel het startschot gegeven van een feestprogramma rond het 170-jarige bestaan van het kanaal Dessel-Schoten. De Turnhoutse Vaart is lange tijd van grote economische betekenis geweest voor de Kempen, meer bepaald voor het vervoer van landbouwgewassen en delfstoffen. Omgekeerd kwam er via het kanaal stadsmest vanuit Antwerpen en Luik naar de Kempen om de arme zandgronden vruchtbaar te maken.
“Initieel was het de bedoeling om via een netwerk van kanalen en wateringen kalkrijk Maaswater naar de Kempen te brengen”, zegt historicus Alex Lefevere. “Maar algauw werden de kanalen ook gebruikt voor het transport van witzand. Verder door waren er belangrijke turfwinningen en nog verder, in de buurt van Beerse, de kleiwinningen en de steenfabrieken. Meststoffen werden aangevoerd en landbouwgewassen weer afgevoerd. Tussen ongeveer 1850 en 1950 kwamen schepen vol Antwerpse en Luikse uitwerpselen naar de Kempen om de akkers te bemesten. Langs het kanaal ontstond een levendige handel van cafés, schipperswinkeltjes en logementshuizen. Bij elk sas had je wel een etablissement.”
De Kempenaar
“Op maat van de sassen op het kanaal werd ook het boottype De Kempenaar gebouwd. Die kunnen tot 600 ton laden. Tegenwoordig zijn er binnenschepen met een capaciteit tot 2.000 ton en die kunnen dus niet door het te ondiepe kanaal. Anno 2016 wordt het kanaal vooral gebruikt voor het transport van grint en zand voor de bevoorrading van de betoncentrales en –fabrieken. Ook de pleziervaart wordt steeds belangrijker.”
Vanaf volgende week start een feestprogramma in Retie/Dessel, dat vanaf dan elk weekend een andere gemeente langs het kanaal aandoet. Dat gaat gepaard met een rondvarende expo in een authentieke Kempenaar, die ook dienst doet als varende feestlocatie: Boothuis Brauhaus. Eigenaar is Tom Dries uit Meerhout. “Ik exploiteer het schip vanuit mijn evenementenbureau”, zegt hij. “Ik doe vooral house party’s op plaatsen waar ze mij vragen: Brussel, Antwerpen, Gent en Hasselt. In de toekomst wil ik me meer toeleggen op workshops.”
Alle info over het jarige kanaal en de feestelijkheden vind je op www.devaartverjaart.be.
