In 2019 opende hij de binnenspeeltuin de Speelsaloon in Westerlo, maar amper een half jaar later moest Nick Stesses (40) noodgedwongen de deuren sluiten door de uitbraak van het coronavirus. Zo is hij een van de vele zelfstandigen die bijzonder hard getroffen werd door de coronapandemie. “Onze binnenspeeltuin is vijftien maanden dicht geweest”, vertelt Nick. “Nadien hebben we nog eens zeven maanden op halve kracht gedraaid door de strenge coronamaatregelen zoals de 1,5 meter-regel en het Covid Safe Ticket. Daardoor zat ik tijdens de coronaperiode bijna twee jaar zonder inkomen.”
Om zelfstandigen niet de dieperik in te laten gaan tijdens de coronacrisis, riep de overheid steunmaatregelen in het leven. Zelfstandigen die hun activiteiten gedeeltelijk of volledig moesten stopzetten door corona kregen het zogenaamde crisis-overbruggingsrecht in de vorm van een maandelijkse uitkering.
Gezinslast
Nu moeten naar schatting dertigduizend zelfstandigen een aanzienlijk deel van die coronasteun terugstorten. “Van Acerta, waarbij ik als zelfstandige aangesloten ben, heb ik een brief gekregen met de melding dat ik 11.435 euro aan coronasteun moet terugbetalen”, zegt Stesses zuchtend. Volgens het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) heeft Nick al die tijd te veel uitbetaald gekregen. Alles draait om de zogenaamde ‘gezinslast’ bij de aanvraag van coronasteun. Zelfstandigen die een persoon ten laste hadden, kregen meer coronasteun dan wie niemand ten laste had.
“Bij de aanvraag heb ik aangeduid dat ik een dochter ten laste heb”, zegt Nick. “Ik woon wettelijk samen met mijn vriendin en we hebben samen een dochter Elise (9). Maar volgens de RSVZ heb ik geen recht op die uitkering mét gezinslast. De reden: mijn dochter staat bij de mutualiteit op het ziekenboekje van mijn vrouw. Daardoor zou ik mijn dochter niet ten laste hebben. Maar tijdens de coronaperiode heb ik mijn dochter thuis wel degelijk moeten onderhouden. Daarnaast zijn we ook alle drie aangesloten bij hetzelfde ziekenfonds.”
Stesses is ten einde raad. “Ik moet nu in drie weken tijd 11.435 euro terugbetalen, terwijl ik een groot deel van dat bedrag in de zaak heb moeten steken om ze draaiende te houden. Daarnaast heb ik ook nog eens belastingen betaald op de totale uitkering, dus ook op het bedrag dat ze nu terugvorderen.”
Verschillende interpretaties
Bij Acerta begrijpen ze de reactie van Nick. “Begin dit jaar hebben we van het RSVZ de opdracht gekregen om het bedrag aan corona-overbruggingsrecht dat te veel is uitbetaald, terug te vorderen bij onze zelfstandigen”, zegt Els Schellens van Acerta. “In totaal gaat het bij ons om achtduizend dossiers van zelfstandigen waarin er op basis van gezinslast een terugvordering gevraagd wordt. Het RSVZ spreekt over gezinslast zodra je minstens één persoon ten laste hebt op je ziekenboekje. Maar we begrijpen de reactie van onze zelfstandigen dat gezinslast niet zo’n duidelijk begrip is.”
Zo kan je een persoon fiscaal ten laste hebben, maar je kan dus ook iemand ten laste hebben op je ziekenboekje bij de mutualiteit. “Je kan gezinslast dus op verschillende manier interpreteren”, zegt Schellens. “Wij raden mijnheer Stesses dan ook aan om een aanvraag tot verzaking in te dienen. Het RSVZ zal dan beslissen of het geld terugbetaald moet worden.”
Verzaking
Naast Acerta zijn er nog tal van andere sociaalverzekeringsfondsen die op vraag van het RSVZ coronasteun moeten terugvorderen. In totaal zouden zo’n dertigduizend zelfstandigen geld moeten terugbetalen. Hallo RSVZ? “Zelfstandigen die zich hier niet in kunnen vinden, kunnen een aanvraag tot verzaking indienen”, aldus Julie Vanooteghem van de FOD Sociale Zaken. Of de kans groot is dat zelfstandigen die zo’n aanvraag indienen het geld toch niet moeten terugbetalen? “Daar kan ik geen uitspraak over doen”, zegt Vanooteghem. “We zullen elke aanvraag tot verzaking apart behandelen.”
Nick Stesses van de Speelsaloon is alvast van plan om zo’n aanvraag in te dienen.
