Het Vlaams netwerk Zorgnet-Icuro heeft berekend dat de uitgaven voor energie van alle Belgische ziekenhuizen met 220 miljoen euro stijgen tegenover vorig jaar en met 300 miljoen euro tegenover pre coronatijden. En in tegenstelling tot gewone bedrijven mogen ziekenhuizen dat niet doorrekenen aan de patiënt. Zorgnet-Icuro vraagt daarom dat de regering bijspringt.
“Wij hebben 1.600 zonnepanelen liggen op onze daken en we werken ook met warmtekrachtkoppeling”, zegt Stefaan Claeys, facilitair technisch directeur van het Imelda-ziekenhuis in Bonheiden. “Dat helpt, maar we komen zo nog maar aan 24% van onze energiebehoefte. We gaan dit jaar een klein miljoen euro meer moeten uitgeven aan energie dan we hadden ingecalculeerd. Dat is veel geld voor een ziekenhuis, jazeker.”
Een deel van het budget van een ziekenhuis komt uit afdrachten van de artsenhonoraria. “Maar die worden veel trager geïndexeerd dan de lonen van onze medewerkers. Die volgen de overschrijdingen van de spilindex even snel als de ambtenaren en ze zitten bijna aan plus 10%, de artsen nog maar aan plus 3%. Hier werken zo’n 1.800 mensen: dat maakt een aanzienlijke meeruitgave in de loonmassa terwijl de afdrachten dus nog niet volgen.”
Daar blijft het niet bij. Ook de kostprijs van veel materialen en instrumenten die een ziekenhuis nodig heeft stijgen. “Zelfs als er raamcontracten zijn, vragen de leveranciers toch meer, omdat zij ook veel meer moeten betalen.” Veel ziekenhuizen hebben bouwplannen of zijn aan het bouwen. “Wij ook. We willen in 2025 een volledig nieuw chirurgisch dagziekenhuis neerzetten. Het budget daarvoor is al met 23 tot 25% gestegen omdat alles duurder is geworden. Er zijn ziekenhuizen die hun plannen hebben moeten terugschroeven daardoor, die bijvoorbeeld nog maar 3.000 m² gaan bijbouwen in plaats van 4.000 m².”
Kwaliteit van zorg bedreigt
Aan het einde van de rit dreigt de kwaliteit van de zorg achteruit te gaan. “Je gebruikt je winst om te investeren, in nieuwe technologie bijvoorbeeld. Maar dat wordt alsmaar moeilijker op deze manier.”
Een insider uit de sector zegt dat de omzet van een gemiddeld ziekenhuis op zo’n 150 miljoen euro zit. “In het beste geval gaat een middelgroot ziekenhuis daar 1,5 miljoen euro, 1% dus, winst op maken. Dat gaat dus nu voor een deel en soms helemaal naar energie en andere kosten.”
Bij het ZNA-ziekenhuisnetwerk in Antwerpen, met meer dan 6.500 medewerkers op een stuk of tien locaties, is de energiefactuur tegenover vorig jaar verdubbeld.
“Dat gaat over enkele miljoenen euro’s die we niet kunnen doorrekenen aan de patiënten”, zegt Véronique Vleminckx, director Controlling. “Dat komt dus volledig voor onze eigen rekening. Wij zijn wel winstgevend, maar onze marges zijn niet groot en fragiel. We hebben ook bouwprojecten lopen en die budgetten zijn in negen maanden tijd met 15 tot 20% toegenomen. Onze loonmassa is gestegen, de prijzen voor voeding en andere aankopen ook, de financiële druk is groot. De energiestijging alleen is goed voor 30% van de winst van vorig jaar. De vraag is inderdaad hoelang dit houdbaar blijft zonder dat de kwaliteit van de zorg achteruit gaat.”
