“Toch is het personeel in Zwijndrecht vorig jaar één maand op coronawerkloosheid gezet en vier maanden op economische werkloosheid, betaald dus door de Belgische belastingbetaler,” zegt vakbondsman Levi Sollie van het ABVV. “Gaat de Belgische staat dat nu terugvorderen van Aramco? Dat zal wel niet.” Ruw geschat ging dat over anderhalf miljoen euro aan uitkeringen, terwijl het bedrijf in die periode nog een pak meer loonkosten kon uitsparen, omdat de lonen nu eenmaal hoger liggen dan de uitkeringen.
Arlanxeo Zwijndrecht voerde in de zomer vorig jaar aan dat de energieprijzen zo hoog waren dat ze onmogelijk nog rendabel konden werken en dat economische werkloosheid de enige oplossing was. Voor de Belgische overheid kon dat. Toen al was er de kritiek dat het cynisch is dat zo’n rijke onderneming als Aramco bedelt bij de belastingbetaler om een van hun bedrijven aan de gang te houden. Het manoeuvre smaakt extra zuur nu de intentie tot sluiting van de hele fabriek is aangekondigd.
161 miljard dollar winst
Arlanxeo Zwijndrecht is onderdeel van de holding Arlanxeo, een chemische multinational met hoofdkantoor in Maastricht, met een omzet van 3 miljard dollar en 3.900 werknemers verspreid over een stuk of twintig sites. Op twee van die sites, in Canada en Singapore, wordt ongeveer dezelfde rubber gemaakt als in Zwijndrecht. Zij gaan door, Zwijndrecht stopt. De holding Arlanxeo is dus een dochteronderneming van Saudi Aramco, eigendom van de staat Saudi-Arabië en het grootste olie- en energiebedrijf ter wereld. Goed voor een marktwaarde van een paar duizend miljard dollar, een omzet van zo’n 600 miljard dollar, 70.000 werknemers en een winst vorig jaar van 161 miljard dollar.
Dat was een recordbedrag, te danken aan de torenhoge energieprijzen. Tel daar de winst bij uit 2021, 110 miljard dollar, en uit 2020, 49 miljard dollar, en je komt uit op een kassa die rinkelt ten belope van 330 miljard dollar (zo’n 300 miljard euro) over drie jaar. In de eerste drie maanden van dit jaar is er alweer 32 miljard dollar winst bijgekomen. Apple en Microsoft zijn iets groter in marktwaarde, maar geen enkel bedrijf komt zelfs maar in de buurt van de hoge winsten van Aramco. Dan verbaast het niet dat de Arabieren de Portugese vedette Christiano Ronaldo 200 miljoen per jaar kunnen betalen om op zijn oude dag nog wat te komen sjotten.
LEES OOK. Chemiebedrijf Arlanxeo in Zwijndrecht sluit: 278 mensen verliezen job
Eén vierduizendste
Een van de bestuurders van Aramco is Mohammed Al -Jadaan, die ook minister van Financiën is in Saudi-Arabië. Zou hij zelfs maar weet hebben van de sluiting in Zwijndrecht? Die kans is klein. De omzet van Arlanxeo Zwijndrecht is ongeveer één vierduizendste van de omzet van Aramco, 1/4316ste om precies te zijn. Het is alsof je van 4.316 euro er 1 moet afgeven: dat merk je niet. “Het zal waarschijnlijk niet eens in het jaarverslag staan”, zegt econoom en professor Pascal Paepen. “Daar zetten ze liever het positieve nieuws in. Misschien vind je het terug helemaal achteraan in een tabel, ergens tussen de vele cijfertjes.”
Zelfs binnen de groep Arlanxeo vertegenwoordigt Zwijndrecht maar één twintigste van de omzet. De hele holding Arlanxeo is ook maar goed voor één tweehonderdste van de omzet van Aramco. “Waarschijnlijk zal Arlanxeo autonoom mogen beslissen om bedrijven te sluiten en hoeven ze niet te overleggen met het hogere niveau”, zegt Pascal Paepen. Blijft het feit dat de chemiesector nu eenmaal in zwaar weer zit. De Duitse multinational Lanxess kondigde dinsdag een halvering van de winst aan. “Er zijn al weken op rij verontrustende berichten uit de chemie. Een verrassing kun je deze sluiting niet noemen”, aldus nog Pascal Paepen.
