Wil je een nieuwe fiets kopen die een fietswinkel niet in voorraad heeft? Bestel die dan, en kom over een dik jaar nog eens terug. Dan is die er misschien. Zo extreem is de situatie in de sector nu al geworden. “Sinds de coronacrisis is de wachttijd voor een nieuwe fiets in veel gevallen één à twee jaar”, zegt Philippe Van Eekhout, algemeen directeur van Velodome, een keten die vier fietswinkels heeft (in Berchem, Brasschaat, Beveren en Brussel). “Dat komt omdat de fabrieken in Azië door de coronacrisis lang hebben stilgelegen, en ook omdat de vraag naar fietsen fors is gestegen.”
Er is nog een tweede groot probleem in de sector: de stijgende kosten. “Vooral het wereldwijde transport van fietsen, bijvoorbeeld van Azië naar België, is veel duurder geworden”, zegt Philippe Van Eekhout. “Door het herstel van de wereldeconomie is de vraag naar containers, om goederen in te vervoeren, heel groot geworden, en stijgt dus ook de prijs. Ook de materialen voor fietsen zijn sterk in prijs gestegen. In een jaar tijd is een fiets voor de consument 15 à 20% duurder geworden.”
Vandaag rekenen fietswinkels die stijgende kosten vaak nog door aan de klanten. Maar daar zit een limiet op. Steeds meer winkels gaan dan ook intens samenwerken om de lange leveringstermijnen en stijgende kosten te kunnen beperken. In de voorbije maanden werden met Lucien en Bike Republic al twee grote fietswinkelketens gevormd.
Derde grote speler
Daar komt nu nog een derde grote speler bij: Raida. Die grote keten is opgericht door de kleinere fietswinkelketens Velodome, Cool Electro Cycles (West-Vlaanderen) en Bicyclic (Wallonië). Door die samenwerking gaat Velodome eigenlijk van vier naar 22 winkels. “Voor alle duidelijkheid: we gaan nu nog niet met Electro Cycles en Bicyclic fuseren”, zegt Philippe Van Eekhout. “De naam Velodome blijft dus voorlopig op onze winkelgevels staan. Maar we gaan onder de naam Raida wel nieuwe winkels openen, bijvoorbeeld deze week in Leuven, en we gaan ook nauw met de twee andere ketens samenwerken, in de vorm van een joint venture.”
Dit zijn de vier grote ketens van fietsverkopers in België
- Raida: samenwerking tussen Velodome (Berchem, Brasschaat, Beveren en Brussel), Cool Electro Cycles (West-Vlaanderen) en Bicyclic (Wallonië)
- Lucien: fusie tussen iBike (zeven fietswinkels in Antwerpen) en fietswinkel Goodbikes in Elsene. Eigenaar van Lucien is de autodienstengroep D’Ieteren.
- Bike Republic (vroeger bekend onder de naam Fiets!): vierentwintig winkels die tot de Colruyt Groep behoren. Onder meer vestigingen in Turnhout, Retie, Laakdal, Herentals, Wijnegem, Merksem, Boechout en Antwerpen.
- Wildiers: zes ondernemers die de handen in elkaar hebben geslagen en nu 12 winkels uitbaten in onder meer Gent, Drongen, Lochristi, Zwijndrecht, Geel en Lille.
“Dankzij deze samenwerking gaan we de lange levertijden kunnen opvangen door een grotere voorraad van fietsen”, zegt Van Eekhout. “Als wij in Berchem een fiets niet meer in voorraad hebben, hebben we die misschien wel nog in Charleroi, en moet de klant dus geen jaar meer op zijn nieuwe fiets wachten. En door de intensieve samenwerking kunnen we natuurlijk ook de kosten dekken, bijvoorbeeld voor de boekhouding of voor het inwinnen van fiscaal advies”, zegt Philippe Van Eekhout.
En dan is er nog dat andere knelpunt: een gebrek aan goed personeel. “Wij hebben veel vacatures, maar krijgen die amper ingevuld”, zegt Van Eekhout. “Door de samenwerking met de twee andere ketens kunnen we meer doorgroeimogelijkheden bieden aan mensen die hier beginnen, en hebben we ook meer ervaren mensen die opleidingen kunnen geven.”
Kleine fietswinkel is de pineut
Sneller personeel vinden, kosten besparen en de klant sneller aan zijn fiets helpen: de voordelen van een grote fietswinkelketen lijken groot. Kan een kleine onafhankelijke fietswinkel daar dan nog wel tegenop? “Ja, al wordt het ons soms wel moeilijk gemaakt”, zegt Jochen Dewachter, zaakvoerder van de onafhankelijke winkel Fietsen Dewachter in Bornem, waar vier mensen werken. “De verdeler maakt het ons bijvoorbeeld onmogelijk om de succesvolle snelle elektrische fiets Stromer aan te bieden, omdat een grote keten dat in onze buurt al doet. ‘In onze buurt’, dat is Beveren. Met de auto is dat een halfuur van Bornem, en dus helemaal niet in onze buurt. Maar die keten heeft meer klanten en kan de Stromer met een hogere winstmarge verkopen, en dus mogen wij die fietsen niet aankopen.”
“Als kleine speler hebben we ook niet veel magazijnruimte om onze fietsen in op te bergen”, zegt Jochen. “Ik heb de lange levertijden nog kunnen compenseren door een grote voorraad fietsen aan te leggen in de grote garage aan het huis waar mijn vader woont. Maar die is nu ook vol, en dus zullen we een magazijn moeten huren, waardoor we extra kosten hebben. Tot slot is er nog een ander probleem: de fun is eraf. We krijgen minder waardering van klanten. Sinds corona bestellen mensen meer online, en hebben ze hun bestelde producten de volgende dag al. Ze verwachten dat nu ook van ons: vandaag de fiets binnenbrengen voor herstelling, en morgen de herstelde fiets al komen halen. Maar dat kan zomaar niet. Wij zijn met vier mensen, en hebben veel klanten.”
Dat klinkt dus niet zo optimistisch. En toch gelooft Jochen heel sterk in de onafhankelijke toekomst van Fietsen Dewachter. “Bij ons draait het in de eerste plaats rond de passie voor de fiets, en niet rond winstmarges”, zegt hij. “We zijn bijvoorbeeld gespecialiseerd in racefietsen, en onze klanten appreciëren die expertise. Zolang er geen grote keten in Klein-Brabant neerstrijkt, kunnen we zeker nog succesvol verder doen.”
