De Universiteit Antwerpen en de ondernemersorganisatie Voka Antwerpen-Waasland organiseren elk jaar, met steun van de provincie Antwerpen, de uitreiking van de zogenaamde AHA-awards. Bedrijven en onderzoekers worden daarmee beloond voor baanbrekend onderzoek dat een bijdrage levert aan een milieuvriendelijkere maatschappij.
Een van de grote winnaars is dit jaar Tom Breugelmans, een professor in de ingenieurswetenschappen. Hij is ook decaan van de faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen aan de Universiteit Antwerpen. Tom Breugelmans heeft de innovatieprijs gekregen voor zijn onderzoek naar de elektrificatie van de chemie, waardoor hij aan de bron ligt van de verdere vergroening van die sector in de toekomst.
“Een chemisch bedrijf heeft altijd energie nodig om producten te maken”, zegt Tom Breugelmans. “Vandaag komt die energie vooral uit warmte die wordt opgewekt door de verbranding van fossiele bronnen. Wij hebben een technologie gevonden waarbij je energie niet uit warmte, maar wel uit groene elektriciteit kunt halen. Om het in technische termen te zeggen: we hebben met ons onderzoek aangetoond dat je bindingen tussen atomen of moleculen kan breken door er elektronen op af te sturen vanuit een elektrische drager, in plaats van de bindingen te gaan breken door er warmte op los te laten.”
“Wij hebben een technologie gevonden waarbij je energie niet uit warmte, maar wel uit groene elektriciteit kunt halen”
Tom Breugelmans
De chemiesector zal in de komende jaren dit soort onderzoeken moeten gebruiken om de uitstoot van CO₂ fors te beperken en de milieudoelstellingen te halen. Tom Breugelmans helpt daar met het bedrijf Oxylum, dat ontstaan is uit de Universiteit Antwerpen en waar hij wetenschappelijk adviseur is, ook actief aan mee. “We gaan samen met een Italiaans ingenieursbureau een reactor bouwen in de Antwerpse haven, waar we CO₂ in stoppen die aan het einde van de keten uiteindelijk een T-shirt zal worden”, zegt Breugelmans. “De reactor moet over twaalf maanden klaar zijn, en zal op de site van BlueApp komen, een incubator voor duurzame chemie die zich op het bedrijventerrein BlueGate in Petroleum Zuid bevindt.”
Roger Federer
“Die reactor moet uiteindelijk dertig kilogram CO₂ per uur uit de lucht vangen”, zegt Tom Breugelmans. “Wij gaan eerst de CO₂ omzetten in CO. Dat is koolstofmonoxide. Het Franse bedrijf Fairbrics gaat op dezelfde site die CO verwerken tot monoethyleenglycol, een bouwsteen voor polyester.”
Fairbrics heeft al akkoorden gesloten met de modeketen H&M, het schoenen- en textielbedrijf Aigle en ON, het schoenenmerk van gewezen toptennisser Roger Federer, die de polyester die in Antwerpen wordt gemaakt, zullen kopen.
Reactor van 830.000 euro
De reactor die tegen volgend jaar in Antwerpen zal worden gebouwd, kost 830.000 euro en wordt gefinancierd door Europa. In een verdere toekomst wil Fairbrics de productie van polyester die uit opgevangen CO₂ is ontstaan, opschalen in het NextGen-district, dus op de vroegere site van autobouwer Opel in de Antwerpse haven.
In de beginfase gaan Oxylum en Fairbrics vertrekken vanuit CO₂ die is aangekocht in gasflessen. “Maar op langere termijn willen we die CO₂ rechtstreeks van de Antwerpse chemiebedrijven halen, zodat we de CO₂ die ze uitstoten, kunnen omzetten in CO en zo uiteindelijk dus tot textiel”, zegt Tom Breugelmans. “De CO₂ die een chemiebedrijf uitstoot, wordt dan een grondstof voor T-shirts, waardoor we een circulaire economie creëren.”
“Op langere termijn willen we die CO₂ rechtstreeks van de Antwerpse chemiebedrijven halen, zodat we de CO₂ die ze uitstoten, kunnen omzetten in CO en zo uiteindelijk dus tot textiel”
Tom Breugelmans
CO₂ ook grondstof voor poetsproducten
Het omzetten van CO₂ in T-shirts en andere kleding is dus iets voor volgend jaar. Maar vandaag breekt Breugelmans met het bedrijf Oxylum in Antwerpen CO₂ op kleine schaal ook al af tot mierenzuur. Dat is een belangrijk bestanddeel voor poetsproducten. Producenten van poetsmiddelen kunnen met dat Antwerpse mierenzuur tests uitvoeren, waardoor hun producten in de toekomst een pak milieuvriendelijker kunnen worden.
