De noodlijdende Antwerpse telecomverkoper Euphony is dan toch failliet verklaard. 117 mensen verliezen hun baan. 4.500 zelfstandige verkopers kunnen fluiten naar hun niet-betaalde commissies. Euphony had in de afgelopen weken volgehouden dat er vers kapitaal op komst was. Donderdag was er evenmin duidelijkheid. De rechtbank van koophandel trok er finaal de stekker uit.
Euphony ging in 2000 in ons land van start als een doorverkoper van de telecomabonnementen, aanvankelijk voornamelijk gsm-abonnementen van Mobistar. Het bedrijf is toen komen overwaaien vanuit Ierland. De Ierse bedrijvendokter Giles Redpath neemt in 2004 de groep Euphony over van oprichter Dan Robinson.
Euphony weet met zijn verkoopsysteem van zelfstandige agenten, snel voet aan de grond te krijgen in Vlaanderen. Het bedrijf profileert zich als ‘luis in de pels’ van de grote telecomoperatoren. In totaal telt het bedrijf op zijn hoogtepunt een kleine 5.000 zelfstandige verkopers, die samen zo’n 800.000 klanten hebben. De omzet groeit tot 120 miljoen euro in 2010. Euphony telt zelf 160 vaste medewerkers, vooral op de hoofdzetel in Antwerpen.
Later worden de diensten ook uitgebreid naar andere producten, zoals internet, vaste telefonie, energie (elektriciteit, gas en stookolie) tot zelfs onderhoudscontracten voor CV-installaties.
In 2010 weekt het management rond Frank Van de Wege Euphony Benelux los van de Ierse moedergroep, die door de crisis in eigen land in financiële problemen is geraakt. Daarvoor krijgt Van de Wege de steun van de Nederlandse investeerder Koos De Vink. De Britse Barclays Bank blijft als aandeelhouder aan boord met zo’n 20% van de aandelen.
Hoe werkte Euphony? Euphony kocht op grote schaal diensten aan van telecomoperatoren en energieleveranciers, zoals Mobistar en Luminus. Omwille van de grote hoeveelheden, gebeurde dat aan erg scherpe prijzen. Via zelfstandige agenten worden deze diensten doorverkocht, voornamelijk aan particuliere klanten. Dat begon meestal bij familie, vrienden en kennissen. Sommige agenten verkochten slechts enkele contracten, en deden dat in bijberoep. Voor anderen was het een full time job.
Het businessmodel van Euphony heeft vaak tegenkanting ondervonden, omdat het veel weg had van de (verboden) piramidestructuren. Een agent die een mobiel abonnement verkoopt, krijgt 40 euro plus vier procent commissie op de volgende maandelijkse facturen van de klant. Wie meer abonnementen verkoopt, ziet zijn commissie stijgen. Daarnaast zijn er ook incentives, zoals reizen en sportevenementen. Wie een andere agent weet aan te brengen, krijgt een commissie van 0,75% op diens klanten.
Euphony heeft altijd met klem ontkend dat het om een piramidespel gaat. Er moet immers geen toegangsgeld betaald worden om als agent van Euphony te kunnen optreden. Bovendien, zo beweert Euphony, is de vergoeding om andere agenten aan te brengen, erg klein.
CEO Frank Van de Weghe en andere leden van het management namen Euphony Benelux in 2010 over van de Ierse moedergroep. Zij kregen daarvoor de steun van een paar private investeerders, onder wie de Nederlander Koos De Vink. Ook de Limburgse industrieel Jos Vaessen zat voor een beperkt bedrag in het kapitaal. Euphony torste op dat ogenblik al een schuld van 20 miljoen euro. Maar het geloof bleef groot.
De nieuwe aandeelhouders startten echter onder een slecht gesternte. Op het ogenblik dat de wetgever de telecomoperatoren dwong om klanten gemakkelijk te laten overstappen naar de concurrentie, ontstond er een heuse prijzenslag in de telecomwereld. Daardoor zag Euphony zijn marges smelten als sneeuw voor de zon. Ook in andere diensten (energie) was de concurrentie hevig en daalden de marges voor Euphony aanzienlijk. Terwijl de commissies voor de agenten bleven doorlopen. Twee weken geleden hadden de duizenden agenten nog 7,6 miljoen euro aan commissies te goed van Euphony.
Dat alles hield Euphony niet tegen om als grote sponsor van verschillende sporten aan de slag te blijven. Behalve in het voetbal (KRC Genk) was Euphony ook sponsor in het basketbal (onder meer Bree), volleybal en wielrennen. Dat Euphony in financiële problemen zat, is vorig jaar pijnlijk duidelijk geworden, als KRC Genk het sponsorcontract met Euphony stopzette. Volgens bronnen dicht bij het dossier moest Euphony op dat moment nog 2,2 miljoen euro aan de Genkse club.
Voor de 800.000 klanten van Euphony zijn er ook bij een faillissement weinig of geen gevolgen. Zij hebben immers rechtstreeks een contract ondertekend bij een telecomoperator (zoals Mobistar) of energieleverancier (zoals Luminus).
Voor de 5.000 zelfstandige agenten is het een ander paar mouwen. Volgens sommige bronnen hebben zijn in totaal nog voor 7,6 miljoen euro tegoed van Euphony. Zij werden in elk geval al niet meer betaald sinds eind vorig jaar. Afhankelijk van de afwikkeling van het faillissement kunnen zij daarvan misschien nog een klein stukje recupereren.
Drie curatoren, Nathalie Vermeersch, Nick Peeters en Wilfried Joris moeten nu zien wat ze nog kunnen redden uit het faillissement. Of een doorstart desnoods voor enkele onderdelen nog mogelijk is moet nog blijken.
Dominiek CLAES/Marc BALDUYCK
