“En wat is jouw beroep, meester?” Het lijkt een rare vraag om aan je leerkracht te stellen, maar in chemische opleidingen in het middelbaar wordt de vraag wel steeds relevanter. Vorig jaar begon Essenscia Vlaanderen, de sectorfederatie van de chemie- en farmabedrijven, met het project ‘duaal lesgeven’. Werknemers van bijvoorbeeld Janssen Pharmaceutica, BASF of Ineos stonden enkele uren voor de klas om hun ervaringen uit de praktijk te delen met tieners. Zo zou de kloof tussen de theorie in de scholen en de praktijk kleiner worden.
Concreet zit het zo: een werknemer van een chemie- of farmabedrijf geeft drie tot vier uur per week les in een middelbare school. Gedurende die uren wordt de werknemer vrijgesteld van zijn hoofdjob. Hij mag dus lesgeven tijdens de uren, met behoud van loon. De middelbare school betaalt de lesuren aan de bedrijven die meedoen. En de scholen krijgen dat geld terug van de Vlaamse overheid en van Europa.
Verfrissend
Vorig schooljaar startte het project voorzichtig met twaalf ‘duale lesgevers’. In het nieuwe schooljaar zijn het er al negenentwintig. Steven Rusch (44) uit Brasschaat is een van de pioniers. Hij gaf vorig jaar drie uur per week ‘Chemische Procestechnieken’ aan leerlingen van het zevende middelbaar van het Stedelijk Lyceum in Antwerpen, op het Eilandje. “Het is verfrissend om elke week even in een andere wereld te komen”, zegt Steven. “Elke vrijdagochtend gaf ik les in Antwerpen en in de namiddag werkte ik thuis voort voor mijn gewone job bij Janssen Pharmaceutica. Mijn eerste jaar als lesgever is goed meegevallen, waardoor ik er in september opnieuw aan begin. Mijn aantal lesuren wordt uitgebreid naar vier per week.”
Elke werknemer die in dit project stapt, krijgt vooraf een lerarenopleiding van drie dagen. Maar de stap naar het onderwijs blijft natuurlijk groot. “Het is een uitdaging om de werking van installaties die ik al jaren ken kort en krachtig uit te leggen aan mijn leerlingen”, zegt Steven. “Gelukkig had ik maar een klas van tien leerlingen, waardoor ik iedereen bijna persoonlijk les kon geven.”
Nieuws in de klas
Steven heeft vooral de praktijk naar de klas kunnen brengen. Hij kon concreet uitleggen waarvoor de machines die de leerlingen moesten bedienen, in een bedrijf worden gebruikt. “En ik heb ook het nieuws uit de sector in de klas kunnen uitleggen”, zegt Steven. “We hebben het in de klas bijvoorbeeld gehad over de bouw van ViTalent in Niel, dat is het allereerste opleidingscentrum voor farma en biotech in Vlaanderen. En ook over hoe bedrijven volop inzetten op meer circulaire economie, zoals het ontwikkelen van duurzame en bio-afbreekbare kunststoffen, en hoe ze bijvoorbeeld warmtenetten gebruiken en zo de energietransitie versnellen.”
De taken voor school bleven voor Steven natuurlijk niet beperkt tot drie lesuren per week. “Ik heb veel avonden aan mijn lesvoorbereiding gewerkt”, zegt Steven. “Het valt me helaas wel op dat er weinig lesmateriaal tussen scholen wordt uitgewisseld. Zelfs tussen bedrijven gaat de uitwisseling van technische informatie die niet vertrouwelijk is vaak makkelijker dan tussen onderwijsinstellingen. Soms brengt de extra lesvoorbereiding stress met zich mee, maar als enkele leerlingen dan een prachtige taak afleveren en ik vaststel dat ze stappen vooruit hebben gezet, dan kan ik daar echt van genieten.”
Lerarentekort opvangen
Kan het aantrekken van werknemers van privébedrijven ook het lerarentekort opvangen? “Voor een stuk wel”, zegt Raf Van Bergen, pedagogisch directeur van de middelbare school PITO Stabroek. “Wij zetten werknemers van Ineos en BASF elk vier uur per week voor de klas, en die uren moeten we dan al niet meer door een andere leerkracht laten geven. Die werknemers brengen ook extra kennis en praktijkervaring mee, waardoor de lessen concreter worden.”
“Alle werknemers van privébedrijven die bij ons voor de klas staan worden begeleid door iemand die ervaring heeft in lesgeven”, zegt Raf Van Bergen. “We zouden meer mensen uit de praktijkwereld naar onze school willen halen. Voor het nieuwe schooljaar zoeken we bijvoorbeeld nog altijd voltijdse lesgevers elektromechanica en lassen, met praktijkervaring uit een bedrijf. Maar die mensen zijn echt moeilijk te vinden.”
