ANTWERPEN/ZWIJNDRECHT – De komende weken laten we enkele topondernemers aan het woord in onze reeks Klare Kijk. Jan Michielsen, chemisch ingenieur van opleiding, startte zijn loopbaan bij ExxonMobil in 1982 op de Antwerpse raffinaderij. Sinds 2017 is hij ceo van ExxonMobil in de Benelux. ExxonMobil is een van grootste beursgenoteerde energiebedrijven wereldwijd en verkoopt haar olieproducten en smeermiddelen onder de bekende merknamen Esso en Mobil.
Corona lijkt een reset te zijn voor de economie. Hoe anders zal die eruitzien voor en na corona?
Jan Michielsen: “Het is op dit moment nog koffiedik kijken wat de impact zal zijn op het consumentengedrag: gaan we naar een totaal andere situatie, of zullen we de draad weer oppikken zoals voordien. Het is alleszins wel te verwachten dat sommige bedrijven zich anders zullen organiseren. Medewerkers verlangen dat ook. Ze willen zeker zijn dat ze kunnen werken in een veilige, gezonde omgeving. Bij ExxonMobil kennen we sowieso een veiligheidscultuur, die ook volledig tot uiting kwam in onze Corona-aanpak. We zijn blijven voortwerken, om de samenleving van essentiële producten te kunnen blijven voorzien, maar hebben daarvoor alle nodige maatregelen getroffen zodat onze medewerkers dat onder veilige omstandigheden konden doen. Die focus op een veilige en gezonde werkomgeving zal ook in andere bedrijven belangrijker worden.”
Velen stellen zich nu vragen bij onze afhankelijkheid van het buitenland, bijvoorbeeld dat we voor essentiële zaken zoals mondmaskers alles moeten gaan vragen in China, alsof wij dat ook niet kunnen?
Jan Michielsen: “Vlaanderen heeft een zeer sterke petro-chemische cluster, de tweede grootste ter wereld na Houston. Deze sector heeft haar waarde bewezen tijdens de Coronacrisis met de productie van essentiële goederen met een hoge toegevoegde maatschappelijke waarde. Denk bijvoorbeeld aan de productie van grondstoffen die nodig zijn voor het maken van medisch materiaal, beschermingsmiddelen zoals gezichtsschermen, handschoenen en pakken, maar ook voor voedselverpakking. Dat gebeurt allemaal in Vlaanderen, en dat moeten we ook koesteren. Want deze sector investeert ook veel in innovatie, onderzoek en daarbij ook werkgelegenheid. De Corona-crisis heeft ondertussen wel duidelijk gemaakt dat de industrie onmisbaar is, ook in Vlaanderen. Beleidsmakers moeten er dus zeker waakzaam voor zijn dat onze industrie wereldwijd kan concurreren en dit door de juiste randvoorwaarden te creëren.”
Is het in deze tijden een kwestie van survival of the fittest? Of moeten we proberen zo veel mogelijk bedrijven te redden?
Jan Michielsen: “Bijzondere tijden vragen bijzondere maatregelen. Het is goed dat de overheid nu samen met de bedrijven en sociale partners bekijkt welke maatregelen nog extra nodig zijn om deze crisis het hoofd te bieden. Zo hebben de garantieregelingen sommige kmo’s zeker geholpen het hoofd boven water te houden. Onrechtstreeks heeft dit ook een impact op de grotere ondernemingen, gezien zij in hun waardenketens afhankelijk zijn van verschillende, vaak kleinere, klanten en toeleveranciers. Het zal er nu op aankomen om zeer gericht bepaalde spelers te ondersteunen met maximale impact op de samenleving. De budgettaire ruimte is immers per definitie beperkt en hoe dan ook zal de kost op anderen verhaald worden. Die houden daardoor ook minder ruimte over om te investeren in innovatie en werkgelegenheid.”
Doet de overheid het juiste om onze economie overeind te houden? Wat had u anders gedaan?
Jan Michielsen: “De overheid heeft van in het begin een duidelijke focus gelegd op de economie door het aanduiden van de essentiële sectoren en met de steunmaatregelen, dat is uiteraard positief. Het is makkelijk te oordelen na de feiten, maar wellicht had men van in het begin via contact tracing sneller op de bal kunnen spelen. Verder was de communicatie niet altijd even eenduidig en was het wachten op de publicatie van een Ministerieel Besluit om de echte beslissingen te kennen, terwijl de communicatiemolen al aan het draaien was.”
Wat was de meest hoopgevende/creatieve oplossing die u zelf bedacht of die u zag passeren?
Jan Michielsen: “De spontane samenwerking tussen het bedrijfsleven en de zorgsector was zeker hartverwarmend. Vaak wordt privé tegenover publieke sector geplaatst, en nu werd het wederzijdse respect bijzonder snel zichtbaar. Heel de chemische sector heeft haar best gedaan om de beschikbare beschermingsmiddelen optimaal in te zetten voor de zorgverleners. Ook wij waren vereerd om beschermingsmiddelen zoals de grondstof voor ontsmettende handgel te doneren aan zorginstellingen en daarnaast een financiële gift aan het wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast moet ik zeggen dat ik bijzonder trots ben op de manier en de flexibiliteit waarmee onze ExxonMobil mensen deze crisis hebben aangepakt. We hebben op basis van een kritische aanwezigheid op de sites een raffinaderij, twee chemische fabrieken en een onderzoekscentrum laten draaien zodat er zo veel mogelijk mensen van thuis uit konden werken. En we waren heel snel georganiseerd om zeer veel en grondige beschermende maatregelen in te voeren zodat onze mensen in veilige omstandigheden kunnen werken.”
Hoe beleeft u persoonlijk deze periode?
Jan Michielsen: “Zoals velen in het land heb ik van thuis uit gewerkt, met gedurende weken alleen de noodzakelijke verplaatsing tussen de supermarkt en thuis. Gezond blijven was de boodschap. Ook met onze drie kinderen werd het een virtuele relatie, waarbij de twee kleinkinderen het niet goed begrepen. Ondertussen, in volle afzonderingsperiode zijn er nog twee kleinkinderen geboren. Contact beperken tot een foto is verre van ideaal, maar was de enige optie. Sinds de versoepeling van de maatregelen zijn we volop bezig om deze achterstand in te halen.”
Welke boodschap of tips kunt u meegeven aan collega-ondernemers?
Jan Michielsen: “Crisismanagement begint voor de crisis. Bij ExxonMobil zijn we enorm getraind in het managen van incidenten en van zodra dit zich voordoet, gaan al onze procedures in werking. We hebben bedrijfscontinuïteitsplannen klaarliggen voor verschillende scenario’s, waaronder ook een pandemie. Dat had als gevolg dat we meteen een draaiboek voor handen hadden en zeer snel een crisisteam in werking met alle bedrijfsdisciplines aan boord zodat we adequaat konden reageren. Als je je nog moet beginnen organiseren op het moment dat er een crisis is, dan kom je doorgaans te laat. Dus maak voor verschillende situaties plannen op zodat je op voorhand weet hoe het kader van aanpak eruit zal zien als het zover is.”
Deze reeks met getuigenissen van topondernemers over de coronacrisis, loopt ook in de andere regio’s van Made In. Zo kan je deze week de ‘Klare Kijk’ terugvinden van onder meer Frederic Cras (Cras nv), Kristoff Van Rattinghe (Sensolus), Walter Kestens (TMS Industrial Services), Johan Heylen (Heylen Vastgoed), Philippe Appeltans (Belorta) en Luc Jeurissen (Trixxo).
