Het aantal faillissementen in de bouwsector in Vlaanderen blijft snel stijgen. In januari 2021 zijn 42 bouwfirma’s failliet gegaan. Dat aantal is jaar na jaar fors gestegen, tot 131 in januari van dit jaar.
Een recente bevraging van sectorfederatie Embuild belooft geen beterschap. Integendeel zelfs: 72% van de bevraagde bouwbedrijven verwacht dat 2025 nog slechter zal worden dan vorig jaar. Bij de bedrijven die aan renovatie doen, is dat 68%. Somber nieuws dus.
Lees ook: “Nulgroei” in bouwsector: Embuild luidt alarmbel
“Ook wij voelen de crisis in onze sector”, zegt Dirk Hellemans, zaakvoerder van Hadibouw uit Herentals, dat zowel totaalrenovaties als nieuwbouwprojecten doet. “De concurrentie is veel groter dan vroeger. Onlangs hebben we een opdracht voor de renovatie van een woning niet binnengehaald omdat onze concurrent meteen kon beginnen. En die concurrent is geen beginnend bedrijf. Bij ons is de wachttijd ook korter dan normaal. Na drie maanden kunnen we doorgaans beginnen, terwijl dat vroeger na vijf of zes maanden was.”
“En dan is er nog de nieuwbouw”, zegt Dirk Hellemans. “Hele dure projecten gaan nog wel door, maar we krijgen veel minder aanvragen voor projecten van rond de 500.000 euro, inclusief de grondprijs. En ook bezetters, metselaars en installateurs van ramen en deuren bellen ons nu veel meer om te vragen of we misschien werk hebben voor hen.”
Lees ook: Brusselse bouwsector slaat alarm over uitblijven premies
“Na drie maanden kunnen we doorgaans beginnen, terwijl dat vroeger na vijf of zes maanden was”
Dirk Hellemans, Hadibouw
Ook ADR Construct uit Wommelgem, dat veranda’s plaatst in de regio Antwerpen, voelt de crisis. “We hebben er eigenlijk al meer dan twee jaar last van”, zegt Christophe Knuysen, gedelegeerd bestuurder van ADR Construct. “Tijdens de coronacrisis wilden veel mensen een veranda plaatsen. Of een tuinkamer, zoals we dat met een moderner woord noemen. Maar als die tuinkamer is gebouwd, dan staat die er voor twintig of dertig jaar en hebben wij er dus geen werk meer aan.”
Zeker de vraag naar tuinkamers in een lagere prijsklasse, pakweg onder de 40.000 euro, is bijna volledig stilgevallen. “Het voordeel is nu wel dat klanten minder lang moeten wachten. Vroeger konden we gemiddeld zes maanden na het verkrijgen van een vergunning van start gaan met de bouw. Nu is dat al na drie of vier maanden.”
“Wij vangen de dalende vraag naar tuinkamers bijvoorbeeld goed op met een iets grotere vraag naar de installatie van ramen en deuren”
Christophe Knuysen, ADR Construct
Regering-De Wever
Nochtans zijn er ook veel redenen waarom de bouwsector het wél goed zou moeten doen. De gemiddelde woningprijzen stijgen minder snel dan de inflatie, de materiaalprijzen zijn gestabiliseerd, de hypothecaire rente is gedaald naar 3%, de regering-De Wever heeft de btw voor sloop- en heropbouwprojecten permanent verlaagd van 21 naar 6% en de strenge renovatieverplichting vanuit Vlaanderen, waarbij iedereen die een woning met EPC-label E of F koopt die binnen de vijf jaar moet renoveren tot een label D, is nog steeds van kracht.
Waarom is het dan toch crisis? ”Ik denk dat de vele negatieve nieuwsberichten een rol spelen”, zegt Sven Nouten, woordvoerder van de sectorfederatie Embuild. “De federale regering moet besparen, de Amerikaanse president Donald Trump wil importtarieven opleggen die onze economie kunnen raken en het is ook nog altijd oorlog in Oekraïne. Dat maakt de onzekerheid groter, waardoor consumenten meer aarzelen om een renovatie- of nieuwbouwproject op te starten, ook al is het nu dus eigenlijk juist een goed moment om te bouwen of te renoveren.”
“Consumenten aarzelen om een project op te starten, maar eigenlijk is het juist een goed moment om te bouwen of te renoveren”
Sven Nouten, Sectorfederatie Embuild
Het zou wel onjuist zijn om te beweren dat de hele bouwsector het moeilijk heeft. De echte situatie is veel genuanceerder. “Wij vangen de dalende vraag naar tuinkamers bijvoorbeeld goed op met een iets grotere vraag naar de installatie van ramen en deuren”, zegt Christophe Knuysen. “Die vraag zit in de lift, onder meer omdat je bij de Vlaamse overheid premies kunt aanvragen voor investeringen in energie-efficiëntie, zoals hoogrendementsglas.”
Vliegende start
Bij het bouwbedrijf Ecohuis uit Herentals, dat gespecialiseerd is in houtskeletbouw, gaan de zaken zelfs uitstekend. “We bestaan 25 jaar, en 2024 was een van onze drie beste jaren ooit”, zegt Gert Mertens, bestuurder bij Ecohuis. “Ook in 2025 hebben we een vliegende start genomen. Wij leveren heel energiezuinige woningen. Aan de buitenkant van onze woningen plaatsen we bijvoorbeeld drie lagen isolatie. Je verliest heel weinig warmte naar buiten toe. Door de strenge renovatieverplichting en doordat mensen zich meer bewust zijn van de energiekosten sinds de energiecrisis, kiezen steeds meer mensen voor onze woningen. Houtskelet is de laatste jaren ook iets goedkoper geworden, terwijl beton een beetje in prijs is gestegen, waardoor onze woningen even duur zijn als woningen in beton die dezelfde energetische waarde hebben.”
Ecohuis doet ook goede zaken dankzij de opkomst van modulair bouwen. “We bouwen een woning gedurende drie maanden in onze fabriek en bouwen die dan ter plaatse in één of twee weken tijd op”, zegt Gert Mertens. “Die module is veel goedkoper en trekt dus extra klanten aan. Het nadeel is hier dat je een beperkte keuze hebt, bijvoorbeeld tussen vijf soorten badkamers of keukens.”
