horecaantwerpen Foto: Walter Saenen

Antwerpse horeca groeit, maar aantal cafés neemt wel af: “Langere openingstijden en stijgende prijzen doen druk toenemen”

Antwerpen telt steeds meer horecazaken. De groei is te merken in buurten buiten de klassieke horeca-gebieden. Zo waren er in Antwerpen meer dan 3.500 horecazaken in 2021. Het aantal cafés daalde de afgelopen tien jaar wel met net geen honderd zaken. Het Antwerpse horeca-landschap is volop in beweging met enkele nieuwe concepten.

Dat blijkt uit de cijfers in het nieuwe horecabeleidsplan van de stad Antwerpen dat vorige week is goedgekeurd door het Antwerpse schepencollege.

Hoeveel horecazaken telt Antwerpen?

De stad telde in 2021 3.568 horecazaken. Tien jaar geleden waren dat er net geen 3.000. Van de horecazaken in 2021 hadden meer dan 1.200 een terras. De doemscenario‘s over het verdwijnen van de horeca bleven uit, hoewel jaarlijks meer dan 300 horecaondernemers wel hun zaak sloten.

Welke horeca heeft Antwerpen?

De Antwerpse horeca bestond in 2021 uit 1.172 restaurants. Dat was in 2011 nog 939. In een periode van tien jaar nam het concept fastservice toe van 836 in 2011 naar 1.081 in 2021. Het ging om burgerrestaurants, fingerfood speciaalzaken en streetfoodconcepten.

Wat met de cafés?

Cafés staan nog op de derde plek, maar ze verliezen terrein in Antwerpen. In 2011 telde Antwerpen nog 884 cafés, maar na tien jaar is dat gezakt naar 788. “Een reden daarvoor is dat het concept van een klassiek café te lijden heeft onder het verdienmodel”, aldus het horecabeleidsplan. “Cafés zijn langer open, moeten dus meer personeel voorzien en verbruiken op lange dagen meer energie (meer kosten). De stijgende prijzen bij de brouwers in de huurcontracten, maar ook de btw op dranken in cafés versus de btw op dranken in de supermarkt zijn redenen waardoor het uitbaten van een café onder druk komt te staan.”

Waar komt er horeca bij?

In het beleidsplan wordt verwezen naar de Meting van de Antwerpse horecakernen in 2022. Daaruit blijkt dat er een grotere spreiding over de stad is van deze zaken en er nieuwe horecakernen zijn ontstaan.

“Vooral de lokale wijken, buiten het toeristische centrum, groeien in buurtondersteunend horeca-aanbod”, aldus het beleidsplan horeca. “Betere huurprijzen van de panden of panden die vrij zijn van brouwerijcontracten en wat meer flexibiliteit geven aan de ondernemer in verband met zijn aankoopbeleid spelen daarin zeker een rol.”

Dit heeft volgens het beleidsplan een positief effect op het samenleven in deze wijken. De horecazaken zijn ontmoetingsplekken voor de buurt waar in sommige gevallen ook culturele activiteiten worden georganiseerd.

Hoe zit het met de horecaketens?

Steeds meer horecaondernemers openen meerdere zaken. Het horecabeleidsplan verwijst naar ondernemers die op een jaar tijd vijf verschillende filialen openen. Tussen 2010 en 2022 is het aantal ketenfilialen verdubbeld. Het aandeel ketenfilialen in de Antwerpse horeca is nog wel slechts 2,14%.

Nieuwe concepten duiken op in Antwerpen?

Het Antwerpse horecalandschap is volop in beweging. Dat komt onder meer door nieuwe concepten. Zo zijn er de koffiezaken waar de klant ook boeken kan kopen. Dit concept heet blurring. Of een broodjeszaak die ’s avonds een cocktailbar is. Fastcasual zijn dan weer zaken die inspelen op beleving, snel, gemakkelijk en kwaliteitsvol.

Takeaway kende een sterke groei door de coronapandemie. Daarnaast zijn er de ghost kitchens. “De keukens van ghost kitchens zijn niet altijd zichtbaar in het straatbeeld”, staat in het beleidsplan. “Ze kunnen overal gevestigd zijn, soms gewoon in een woning, magazijn, winkel of appartementsblok. De infrastructuur voor dergelijke keukens is minder ruim dan elders en kan ook door verschillende ondernemers gedeeld worden, wat de huurkosten van een handelspand kan drukken.”

Klanten bestellen via een website hun maaltijd bij deze ghost kitchens.

Hoe zit het met de tewerkstelling in de Antwerpse horeca?

7,1% van alle ondernemingen in Antwerpen zijn horecaondernemingen. Dat is goed voor 8.432 arbeidsplaatsen, waarvan iets meer dan de helft in voltijdse dienst en 1.804 als zelfstandige.