We beginnen met een stukje geschiedenis. Het is 1995. De Antwerpse ondernemer Marc Saverys, de papa van Alexander, richt het bedrijf Euronav op, dat met schepen ruwe olie vervoert naar alle hoeken van de wereld. Beter gezegd: Marc Saverys richt Euronav eigenlijk op via zijn bedrijf CMB. Dat bedrijf vervoert met schepen onder meer ijzererts, containers en chemicaliën. Voor de oprichting van Euronav gaat CMB een samenwerking – officieel een joint venture – aan met het Franse bedrijf Compagnie Nationale de Navigation. In 2004 splitst Euronav zich op de beurs af van CMB. Marc Saverys laat zijn geesteskind steeds meer los. Euronav groeit uit tot een kolos in de sector van het olievervoer en heeft meer dan zeventig schepen.
In 2019 wordt Hugo De Stoop de CEO van Euronav. Hij is een vertrouweling van Marc Saverys en gaat lange tijd elke maand met hem lunchen. Euronav en CMB delen op de Gerlachekaai in Antwerpen ook hetzelfde gebouw. Maar CMB laat Euronav wel volledig op eigen benen staan en heeft er amper nog aandelen in. Maar in april 2022 gebeurt er iets. Frontline, de tankerrederij van de steenrijke en 78-jarige Noor John Fredriksen, wil fuseren met zijn concurrent Euronav. Zo zou, onder de naam Frontline, de grootste olietankerrederij te wereld ontstaan. De hoofdzetel van Euronav zou verhuizen naar Cyprus. Alexander Saverys, die intussen topman van CMB is geworden, keert zich radicaal tegen de fusie.
“Overname door Vikings”
“Dit is geen fusie, maar een overname door Vikings”, zei Saverys in een interview met Gazet van Antwerpen. Saverys wil het bedrijf van zijn vader in Antwerpen houden én het veel groener maken. Concreet: Alexander Saverys wil het vervoer van vervuilende olie gaandeweg vervangen door zaken die beter zijn voor het milieu, zoals droge bulk en containers. En ook: schepen laten varen op milieuvriendelijkere energiebronnen zoals ammoniak, en niet meer op vervuilende diesel. Saverys gooit er tientallen miljoenen euro tegenaan, en verwerft in december 2022 meer dan 25% van de aandelen van Euronav. Dat betekent dat een fusie niet meer mogelijk is, want als 25% van de aandeelhouders tegen een fusie stemt, komt die fusie er niet.
Euronav wilde weliswaar van geen wijken weten: als een fusie niet kon doorgaan, dan zouden Frontline en Euronav wel nog steeds heel verregaand kunnen samenwerken, zo klonk het. Maar Lars Barstad, de Noorse CEO van Frontline, geeft nu zelf toe dat de fusie wordt afgeblazen. “Het was ons doel om met Euronav te fuseren”, zegt Barstad. “CMB heeft zich echter in een positie gezet, waarin het die fusie kan blokkeren. Dat betekende dat we met alle partijen een vriendschappelijke oplossing moesten vinden. We hebben die oplossing spijtig genoeg niet gevonden.” Hebben Lars Barstad en Alexander Saverys hier rechtstreeks met elkaar over gepraat? “Neen”, zegt de Noor.
Geen huwelijk, geen latrelatie
Hoe dan ook, Euronav en Frontline gaan dus niet trouwen. Dat maakte veel aandeelhouders van Euronav knorrig. Velen verkochten hun aandelen, waardoor de beurskoers van Euronav in de voormiddag al met ruim 15% daalde. Maar Tom Simonts, onafhankelijk analist van KBC Securities en specialist in deze zaak, vindt het niet erg dat de fusie er niet komt. “Een fusie zou niet heel veel voordelen hebben opgeleverd”, zegt Tom Simonts. “Het nieuwe fusiebedrijf zou wel het grootste ter wereld zijn geworden, maar zelfs dan zou het nog een vrij kleine speler zijn in de markt. Het zou de tarieven die het voor olievervoer krijgt, niet zelf kunnen bepalen. Het zou de prijzen uit de markt gewoon moeten volgen.”
“En sinds CMB de fusie onmogelijk had gemaakt, werd een verregaande samenwerking eigenlijk helemaal onaantrekkelijk”, vervolgt Tom Simonts. “Eigenlijk is het simpel: ofwel trouw je, ofwel blijf je vriendjes. Maar een latrelatie – zoals die verregaande samenwerking zou zijn geweest – is hier geen goed idee. Want als bedrijven verregaand gaan samenwerken, zonder fusie, blijven het wel twee aparte bedrijven. Hoe zouden ze dat dan hebben gedaan? Er kan dan wel één management zijn, maar als dat management nieuwe olietankers moeten kopen, hoeveel krijgt Euronav er dan, en hoeveel Frontline? En als er cash geld moet worden verdeeld, hoeveel van dat geld krijgt Euronav dan, en hoeveel Frontline? Dat gaat niet, hè. Dat zou wrevel opwekken. Antwerpenaars zouden bijvoorbeeld klagen dat er te veel geld naar de Noren gaat.”
Doel nog niet bereikt
Soit, Saverys heeft dus gewonnen. Maar er blijft nog een belangrijke vraag. Het is niet omdat de Noren weg zijn, dat Alexander Saverys zijn groene plannen met Euronav ook kan doorvoeren. Zijn doel is nog niet bereikt. Ja, de Noren zijn weg. Maar kan Alexander Saverys het bedrijf van zijn vader ook écht groener maken? “Dat zou zeker kunnen”, zegt Tom Simonts. “Meer dan de helft van de aandelen van Euronav staan op de beurs, of zitten bij fondsen. Als Alexander Saverys die aandeelhouders en fondsenbeheerders van zijn strategie kan overtuigen, kan hij zijn plan erdoor krijgen. De jaarlijkse aandeelhoudersvergadering in mei zal dus cruciaal zijn. Eén ding is alvast zeker: Alexander Saverys weet waar hij mee bezig is.”
En als Tom Simonts zelf aandeelhouder van Euronav zou zijn, zou hij dan voor de plannen van Saverys stemmen? “Ja, ik zou voor zijn plannen stemmen. En vervolgens zou ik één of twee bestuurders van CMB in de raad van bestuur van Euronav zetten”, zegt de analist van KBC Securities. “Dan wordt er tenminste over de groene plannen van Saverys gediscussieerd in de raad van bestuur en kan er misschien een consensus worden gevonden om ze stap voor stap door te voeren. Op korte termijn kan dat ertoe leiden dat er minder dividenden aan de aandeelhouders worden uitgekeerd. Op lange termijn is de groene visie van Saverys misschien wél financieel interessant.”
“Je kunt het zo bekijken: nu zitten in de raad van bestuur van Euronav mensen die vooral in de toekomst van olie geloven. Maar als je aan een bakker vraagt of de mensen altijd brood gaan blijven eten, zal die natuurlijk ‘ja’ zeggen”, zegt Tom Simonts. “Er mogen in de raad van bestuur ook eens andere meningen aan bod komen. De plannen van Alexander Saverys zijn zeker een discussie waard.”
