De scheepvaart is wereldwijd verantwoordelijk voor 2,9% van de uitstoot van broeikasgassen. Het Antwerpse scheepvaartbedrijf Euronav, nu nog de grootste onafhankelijke vervoerder van ruwe olie ter wereld, draagt dus een vrij grote steen bij aan de klimaatopwarming. Maar dat zal in de komende jaren fors verminderen. Alexander Saverys grijpt met zijn bedrijf CMB de macht bij Euronav, het bedrijf dat zijn vader Marc in 1995 heeft opgericht. Alexander wil de olietankers van Euronav geleidelijk aan vervangen door schepen die op een groene energiedrager varen en die ook milieuvriendelijkere dingen dan olie vervoeren.
Euronav heeft een overeenkomst gesloten om 24 supergrote olietankers, allen gebouwd in de periode 2016-2023, te verkopen aan de Noorse concurrent Frontline, die zo de grootste onafhankelijke olievervoerder wordt. CMB koopt ook alle aandelen van Frontline in Euronav over, waardoor CMB bijna de helft van de aandelen van Euronav heeft en er dus feitelijk de baas wordt.
Na deze overeenkomst daalt het aantal olietankers van Euronav van 69 naar 45. Wil je op termijn helemaal uit olie stappen?
Alexander Saverys: “Er zijn twee dingen: de aandrijving van onze schepen en het vervoer van olie. Wat de aandrijving van onze schepen betreft, mag ten laatste tegen 2050 geen enkel schip van Euronav nog op diesel varen. Ik hoop zelfs dat we dat doel al in 2040 bereiken. Wij willen dan alleen nog op waterstof en groene ammoniak varen, waarbij we dus geen CO₂ meer uitstoten. Waterstof dient voor de korte afstanden. We hebben nu bijvoorbeeld al sleepboten op waterstof en een klein schip op waterstof dat personeel vervoert naar windmolenparken op zee. Groene ammoniak dient voor het transport op grotere afstanden, bijvoorbeeld tussen Brazilië en China of tussen Zuid-Afrika en Europa. We willen ook stapsgewijs het belang van het vervoer van olie voor ons bedrijf verminderen. Maar daar kan ik nu geen datums op plakken.”
Voorlopig blijft Euronav wel een bedrijf met 45 schepen die ruwe olie vervoeren.
“Ja, en daarmee blijven we ook nog steeds een groot bedrijf in de oliesector. Met onze 45 schepen hebben we er nog steeds dubbel zoveel als grote Amerikaanse olievervoerders zoals DHT en International Seaways, die respectievelijke 24 en 26 olietankers hebben. Door de verkoop van 24 olietankers aan Frontline krijgen we ook 2,35 miljard dollar cash binnen. Dat is een enorm bedrag.”
“Wij gaan het geld dat we van Frontline krijgen, gebruiken om heel snel in andere schepen te investeren die op waterstof en groene ammoniak kunnen varen. En we gaan ook extra cash genereren door onze oudere olietankers op korte termijn te verkopen. De prijzen staan hoog vandaag. De marktsituatie is dus gunstig.”
Euronav krijgt 2,35 miljard dollar van Frontline voor die 24 schepen, maar jullie moeten ook meer dan een miljard dollar aan Frontline betalen om hun aandelen in Euronav over te kopen. En CMB is wettelijk verplicht om alle andere aandeelhouders een bod te doen om hun aandelen over te kopen. Van die 2,35 miljard dollar schiet netto dus een pak minder over.
“Ik hoop dat de aandeelhouders niet ingaan op ons bod (van 18,43 dollar per aandeel, red.), want ik wil Euronav niet van de beurs halen. Het geld dat we niet aan de aandeelhouders moeten geven, kunnen we gebruiken om te investeren in groene technologie. Maar wie niet gelooft in onze groenere koers, krijgt wel zeker de kans om uit Euronav te stappen.”
Hoe gaan jullie precies aan waterstof en groene ammoniak geraken?
“We gaan zelf mee het voortouw nemen in de ontwikkeling van groene molecules. We hebben vorige week bijvoorbeeld in Namibië de eerste steen gelegd van onze waterstoffabriek. Tegen juni volgend jaar moet die open gaan. Tegen 2027 willen we op dezelfde site ook een fabriek voor groene ammoniak openen.”
Wanneer zal het eerste schip op groene ammoniak varen?
“In de tweede helft van 2025, want dan zal onze eigen ammoniakmotor klaar zijn. Elk schip dat vanaf nu wordt opgeleverd, kan de overstap van diesel naar ammoniak maken, zodra onze motoren er zijn. Normaal gezien zal er genoeg ammoniak aan boord zijn om de hele afstand, bijvoorbeeld tussen Australië en China, af te leggen. En er zijn natuurlijk ook altijd havens op onze route, waar we eventueel ammoniak kunnen bijtanken.”
Vanaf volgend jaar moeten Europese schepen CO₂-rechten betalen voor de uitstoot die ze veroorzaken. Schakel je van olie over op groene technologie om economische redenen, of omdat je echt iets wil doen aan de klimaatverandering?
“Natuurlijk wil ik de wereld groener maken. Maar ik ben ook een ondernemer. Ik ben realistisch genoeg om te beseffen dat de omschakeling naar een groen bedrijf veel centen kost en dat een bedrijf nu eenmaal winst moet maken om die droom te kunnen waarmaken. Wij worden wereldwijd dé referentie voor de groene scheepvaart. Maar ik hoop dat we niet de enige blijven. Als we de uitstoot van de scheepvaart echt drastisch naar beneden willen krijgen, moeten andere bedrijven ons volgen. Wij hebben met CMB en binnenkort dus ook met Euronav wel twee of drie jaar voorsprong op de rest.”
CMB had ook concrete plannen voor de bouw van de Maritieme Campus Antwerpen, waar Europese bedrijven samen aan innovaties zouden gaan werken voor groene scheepvaart. Die campus zou vlak bij de Hobokense Polder komen. Maar in mei van dit jaar heeft de Raad voor Vergunningsbetwistingen jullie vergunning vernietigd.
“Onze bouwvergunning is helaas vernietigd door een klacht van Natuurpunt. We zijn nu naar andere locaties aan het zoeken. Maar we laten de Hobokense Polder niet los. We blijven praten met alle instanties, over wat we daar alsnog kunnen realiseren. Intussen brengen we wel al veel expertise samen in onze Maritieme Citycampus in het gebouw van CMB in de Gerlachekaai in Antwerpen.”
