Hoge loon- en energiekosten, de Belgische concurrentiepositie die onder toenemende druk staat, het productievolume dat lijdt onder de afnemende vraag, onzekerheid over stikstof en andere regels die vanuit Europa over de lidstaten neerdwarrelen: allemaal factoren die knagen aan het ondernemersvertrouwen in ons land. Die voorzichtige houding weerspiegelt zich ook in de vergunningsaanvragen van industriebedrijven.
De cijfers van het Antwerpse provinciebestuur, waar vooral grote landbouwbedrijven en petrochemische spelers aankloppen, zijn sprekend. Met 594 dossiers tekende 2023 voor het laagste aantal sinds de intrede van de omgevingsvergunning in 2018. Vijf jaar geleden waren er nog 901 aanvragen.
Ook bij het Vlaamse departement Omgeving is de dalende tendens duidelijk bij de omgevingsvergunningen voor nieuwe bedrijven en bestaande bedrijven die een aanpassing willen doen aan hun gebouwen of terreinen. In 2023 kwam er een opvallend grote terugval die nog altijd aanhoudt. In de eerste acht maanden van dit jaar waren er voor de provincie Antwerpen 459 aanvragen, bijna een vijfde minder dan in dezelfde periode van 2022.
Rechtszekerheid cruciaal
“Die significante daling zien wij ook dit jaar nog”, zegt Antwerps gedeputeerde Luk Lemmens (N-VA), bevoegd voor omgevingsvergunningen. Als oorzaken wijst hij naar de stikstofcrisis, maar ook naar de almaar complexere regelgeving. Bij Voka Antwerpen-Waasland zien ze stikstof eveneens als de grote boosdoener. “Nadat de Raad van State het decreet vorig jaar onderuit had gehaald, was er door die grote onzekerheid maandenlang de facto een vergunningenstop. Het was voor iedereen wachten op een nieuw wetgevend kader”, zegt Philippe Heyvaert, secretaris-generaal van de werkgeversorganisatie.
Dat nieuwe decreet is er intussen, maar vooralsnog blijft de weifel overheersen. Zowat alle industrie- en ondernemersfederaties vragen de nieuwe Vlaamse regering daarom met aandrang om de vele intenties in het regeerakkoord snel om te zetten in concrete maatregelen. “De absolute prioriteit is die rechtszekerheid, ook richting internationale investeerders is dat cruciaal”, zegt Heyvaert. “Dat de minister-president zelf de bevoegdheden Economie én Industrie claimt, vinden wij in elk geval meer dan pure symboliek. Het is een signaal dat de regering onze bezorgdheden wil aanpakken.”
