De Antwerpse kantorenmarkt doet het niet goed. Verleden jaar werd pakweg 7% minder kantooroppervlakte verkocht en verhuurd. Toenemende mobiliteitsproblemen en hogere huurprijzen drijven de kandidaat-huurders naar provinciesteden als Mechelen, Leuven en Gent. In Brussel werd zelfs 40 procent minder kantooroppervlakte verkocht en verhuurd als het jaar voordien.
Provinciesteden als Mechelen (+85%), Leuven (+21%) en Gent (+3,9%) groeien op die manier uit tot echte provinciale kantoorsteden. Het verbaast dan ook niet dat de kantorenmarkt in Vlaanderen vorig jaar goed boerde. Dat blijkt uit het jongste jaarverslag en trendsrapport van de Antwerpse vastgoedmakelaar
Group Hugo Ceusters-SCMS, één van de grote vastgoedgroepen gespecialiseerd in commercieel- en kantorenvastgoed.
Met een verkochte en verhuurde oppervlakte van 288.000 m2 in 2015 blijft Brussel de grootste regionale kantorenmarkt, maar de vergelijking met 2014 – toen er nog 461.000 m2 verkocht en verhuurd werd – is veelzeggend. De take-up, zeg maar de verhandelde kantooroppervlakte, daalde er met 37,5 procent, een trend die onder meer bevestigd wordt door het vakblad Expertise. Wordt er niet naar de verhandelde kantooroppervlakte gekeken maar enkel naar het aantal transacties, dan blijft de daling beperkt tot 20 procent.
Toch blijft het een opmerkelijke val, en daar profiteert vooral Vlaanderen van, zo blijkt uit het nieuwe trendsrapport van Group Hugo Ceusters-SCMS. De vastgoedspeler presenteert de nieuwe tendenzen en cijfers naar aanleiding van de Belgische aanwezigheid op Mipim, de grootste vastgoedbeurs ter wereld die momenteel plaatsvindt in het Franse Cannes. Eén van de belangrijkste conclusies uit het rapport: de Vlaamse kantorenmarkt boomt en zag haar aandeel vorig jaar met 12 procent stijgen ten opzichte van 2014. Of nog concreter: sinds vorig jaar wordt bijna de helft van de verkochte of verhuurde kantooroppervlakte in ons land verhandeld in Vlaanderen.
“Talrijke spin-offs en start-ups, maar ook gevestigde bedrijven en overheden kiezen almaar vaker heel bewust voor een Vlaamse provinciestad. Mechelen, Gent, Leuven en anderen groeien meer en meer uit tot volwaardige provinciale kantoorsteden,” zegt Louis De Clercq van het Gentse kantoor van Ceusters.
Vlaanderen wint dus terrein op de kantorenmarkt. In Leuven bijvoorbeeld werd vorig jaar 21 procent meer kantooroppervlakte verhandeld tegenover 2014. Een stijging die nog meer opvalt – dankzij een aantal grote transacties – is die in Mechelen waar een groei van 85 procent werd opgetekend. Ook Oost-Vlaanderen, met Gent op kop, blijft behoorlijk goed presteren (+3,9%). De kantorenmarkt in de stad Antwerpen had het vorig jaar daarentegen niet makkelijk na een goed jaar zoals in 2014 (120.000 m2). Maar met 113.000 m2 houdt de stad goed stand en bovendien steeg het aantal transacties er met 7 procent.
Ook in Limburg – en bij uitbreiding de Kempen – zorgt de decentralisatie uit Brussel voor heel wat dynamiek. Met ongeveer 20.000 m2 verhandelde kantoorruimte per jaar zal deze provincie nooit de grootste worden op het vlak van kantorenbusiness, maar de Euregio heeft wel meer en meer aantrekkingskracht op jonge, nieuwe bedrijven. Ook in Wallonië zien we hetzelfde gebeuren: de take-up blijft er in vergelijking met Vlaanderen en Brussel beperkt tot 50.000 m2 per jaar. Maar zowel in de omgeving van de luchthaven van Charleroi als rondom de universiteit van Luik wordt de komende jaren een lichte groei verwacht.
Mobiliteit en bereikbaarheid, het speelt meer dan ooit een rol in het bedrijfsleven. De situatie in Brussel is op dat vlak nog een stuk penibeler dan in Vlaanderen. Liefst driekwart van de bedrijven die in Brussel gevestigd zijn, zegt zo moeilijk bereikbaar te zijn met de auto. En laat juist dat een belangrijke reden zijn waarom bedrijven Brussel toch meer en meer inruilen voor Vlaanderen.
Een tweede belangrijke verklaring waarom bedrijven Brussel durven verlaten, zijn de hogere huurprijzen. Die staan in Brussel opnieuw onder druk, maar liggen met gemiddeld 150 euro/m2 nog altijd een stuk hoger dan de huurprijzen in de Vlaamse steden waar gemiddeld 120 euro/m2 of minder gevraagd wordt.
“In België kost een werkplek – van elektriciteitsfactuur tot onderhoudskosten – sowieso al een pak meer dan elders in Europa. Om een voorbeeld te geven: in Nederland betaalt een werkgever zo dagelijks een gemiddeld kantoorkost van 24 euro per fulltime werknemer, terwijl die kost in België op 32 euro per dag ligt. Laat dit dan ook een oproep aan de overheden zijn om de troeven van hun stad of regio nog sterker uit te spelen. Maar vooral ook om de zaken die een negatieve impact hebben op de aantrekkelijkheid als kantoormarkt op te lossen. We kunnen niet genoeg benadrukken dat de mobiliteitsproblemen, de fiscale onzekerheden en de loonkost in ons land sterk in het nadeel spelen van de keuze tot vestiging van grote corporates,” stelt Ingrid Ceusters, ceo Group Hugo Ceusters – SCMS.
Foto:Ingrid Ceusters.
