De klare kijk van Limburgse topondernemers op corona. Zo heet onze reeks die we 5 weken na elkaar zullen brengen. Aflevering 1: Paul Kerkhofs (APK Group, Pelt)
Hij geldt als één van de strafste selfmade ondernemers van de provincie: Paul Kerkhofs. Met zijn APK Group, opererend vanuit Pelt, stuurt hij meer dan 1.500 medewerkers aan, verspreid over diverse bedrijfstakken, zoals infrastructuurwerken, afvalbeheer, energiedistributie, enzovoort. Ook zijn bedrijvengroep werd zwaar getroffen door de coronacrisis. “Ik schat het omzetverlies voor dit jaar op 35 miljoen euro”, zegt hij. “Daarmee vallen we terug op 250 miljoen. Dat is vooral te wijten aan het platvallen van de Belgische economie. In Nederland en Duitsland, waar we ook sterk vertegenwoordigd zijn, bedraagt de terugval maximaal 3 procent. Hoe komt dat, hoor ik je vragen… Het heeft volgens mij te maken met de manier waarop de crisis hier is aangepakt. Ik stel in vergelijking met andere landen hier bij ons een aantal ‘rariteiten’ vast. Zo was er een grote angst om opnieuw aan de slag te gaan, ondanks alle voorzorgen die we hebben genomen. De schrik moet ons ergens zijn aangepraat, want in Nederland en Duitsland was dat totaal niet zo. Heel vreemd. En we merken het nog steeds. Als onze mensen bij Belgische huisgezinnen een slimme energiemeter moeten installeren, blijft de deur vaak dicht. ‘Wij laten u zeker niet binnen, met die corona en al’, krijgen we als antwoord. Een onterecht angstniveau, dat hier gecreëerd is.” Een ander verschil is de tijdelijke werkloosheid. “Een goed systeem, alleen vervreem je in België hierdoor van je werknemers. Zij gaan zich syndiceren om hun uitkering te kunnen krijgen, en verliezen het contact met het bedrijf. In Nederland bestaat iets gelijkaardig, maar daar betaalt de overheid de vergoedingen eerst aan de werkgever. Zo blijf je nauw verbonden.”
“Ik geloofde in lange lockdown tot eind 2021”
En dus deelde APK in de klappen. Of die enorme terugval hem zorgen heeft gebaard? “Uiteraard. Zeker in de beginfase. Het duurt even vooraleer je beseft wat er allemaal gebeurt. Je bent als het ware verdoofd door de omstandigheden. De eerste reactie is paniekerig. Vooral het gebrek aan perspectief is beangstigend. Je hebt totaal geen idee of en wanneer de situatie zal normaliseren. Ik geloofde eerlijk gezegd in een scenario van een volledige lockdown tot er een vaccin beschikbaar is. Dan spreken we snel over een periode van een jaar, anderhalf jaar. Bij die gedachte brak spontaan het angstzweet uit. Ik zag het ‘zwarte gat’ opduiken en dat maakte me nerveus, ondanks alle watertjes die ik doorheen de jaren doorzwommen heb. Ik denk dat ik niet door de detector was geraakt die we zelf hebben ontwikkeld om de temperatuur te meten van bezoekers in winkelpunten. Niet van het virus, maar van de paniek over de uitzichtloze situatie…”
“Intussen nog snel voetbalclub verkocht aan Manchester City”
“Maar vrij snel kwam het besef dat ook alle andere bedrijven zich in dezelfde penibele situatie bevonden”, gaat Paul Kerkhofs verder. “Het signaal dat we allemaal in hetzelfde schuitje zaten, werkte bevrijdend en deed het schuldgevoel langzaam wegebben. Want als bedrijfsleider voel je je uiteraard verantwoordelijk voor al je mensen, leveranciers en klanten. Die push had ik nodig om snel de zaken vast te pakken en op een positieve manier naar de toekomst te kijken. Op dat moment heb ik twee dingen gedaan. In de eerste plaats samen met het management naar oplossingen gezocht. De versnelde introductie van alternatieve, ‘corona-proof’ opdrachten, zoals de ontwikkeling van onze temperatuurscanner. Maar uiteraard zijn dat druppels op een hete plaat in vergelijking met wat er allemaal is weggevallen. Ten tweede kwam er wat tijd vrij om een aantal dossiers aan te pakken die waren blijven liggen. Een beetje zoals de e-mails wegwerken als je terugkeert uit vakantie. Dat gaf ook wel wat gemoedsrust en hernieuwde ‘goesting’ om ondanks alles toch nuttig bezig te kunnen zijn. En in die periode heb ik ook voetbalclub Lommel SK moeten terugkopen, de licentie behalen en opnieuw verkopen aan City Football Group. Een trip van de hel naar de hemel, die voor de nodige boost heeft gezorgd.”
“Krapte op de arbeidsmarkt keert direct terug”
Paul Kerkhofs ziet het dus helemaal zitten. “Er zijn nu inderdaad wel een aantal handvaten die perspectief bieden op de toekomst”, zegt hij. “Vanaf volgend jaar denken we opnieuw te kunnen groeien. De snelheid waarmee we de draad oppikken zal veel afhangen van het vinden van mensen. Door de crisis zullen er zeker een aantal interessante profielen beschikbaar worden voor de arbeidsmarkt, maar ik maak me geen illusies. Het tekort zal zich snel opnieuw manifesteren en dat remt onze groei. We gaan op financieel vlak nog even door de zure appel moeten bijten en de verliezen moeten slikken. En daarna voor vele jaren met z’n allen de gigantische schulden moeten afbetalen die de afgelopen maanden zijn gemaakt. Die pijn zal niet snel verdwijnen. Maar ik ben optimistisch. Er zijn door de crisis ook dingen ten goede geëvolueerd die me hoopvol stemmen. Ik denk aan de verdere digitalisering. En op bedrijfsniveau aan de teamspirit die is toegenomen door samen ten strijde te trekken. Er zijn mensen opgestaan waarvan ik niet had verwacht dat ze een voortrekkersrol zouden opnemen. Dat is top natuurlijk.”
“Vakbonden blokkeren de weg en verzuren de relaties”
“Nog een positieve ontwikkeling door corona is de vraag van onze werknemers naar meer flexibele arbeid. Ze beseffen door de crisis het plezier van hun kinderen af te halen op school, thuis te cocoonen of op zonnige dagen wat in de tuin te werken. In ruil willen ze dan bijvoorbeeld op zaterdagvoormiddag komen werken. Heel positief, want wij zijn als werkgever al jaren vragende partij naar meer flexibele werkuren. Alleen: de vakbonden zijn daar als de dood voor. Het is een taboe voor hen. Zij denken nog altijd dat werkgevers daar misbruik van gaan maken en hun mensen terug willen katapulteren naar het tijdperk van Daens. Ze gaan dus in tegen de wens van hun eigen leden. Intussen verzuurt de relatie tussen vakbonden en werkgevers, en blokkeert de weg naar meer welvaart voor iedereen.”
“Niet wachten op de dood: dat is de tip die ik geef”
“Ik kan alle ondernemers aanraden om snel te schakelen en niet af te wachten tot de coronacrisis hen helemaal dood maakt. Als je verwacht dat de rendabiliteit niet of pas na lange tijd zal terugkeren, is het opportuun om het roer om te gooien. Ik denk bijvoorbeeld aan zwaar getroffen sectoren, zoals de horeca en evenementenwereld. Het is normaal dat de bedrijfsleiders in deze situatie paniekerig zijn, en alles uit de kast halen om hun business overeind te houden. Dat ze zo hard pushen, trekken en sleuren, is lovenswaardig. Maar ze moeten durven om 2 jaar vooruit te kijken. Als er tegen dan geen drastische ommekeer mogelijk is, is het al te gek om nu alle energie, tijd en vooral geld op te gebruiken. Dan kunnen ze beter nu focussen op iets anders. Ik denk aan een afhaalservice in plaats van een fysiek restaurant, of waarom niet, een totaal andere branche. Het is een kwestie om niet in de negatieve spiraal te blijven hangen en de drive van het ondernemerschap in de beste omstandigheden tot hun recht te laten komen. Dat is essentieel om succesvol te zijn.
Deze reeks met getuigenissen van topondernemers over de coronacrisis, loopt ook in de andere regio’s van Made In. Zo kan je deze week de ‘Klare Kijk’ terugvinden van onder meer Michèle Sioen (Sioen Industries), Dirk Van Roy (EasyFairs), Wim Voss (25th Group), Luc Van Mol (ZEB), Fons Van Bael (De Lilse Bergen) en Wouter Torfs (Schoenen Torfs).
