Het verpakkingsmateriaal in supermarkten zorgt voor heel wat afval, en dus wordt er gezocht naar alternatieven. Onder meer voor groenten en fruit is er regelgeving op komst die stelt dat producten onder de 1,5 kilogram niet meer in wegwerpverpakkingen verkocht mogen worden. Daarom slaan verschillende bedrijven, organisaties en supermarkten de handen in elkaar voor een project met herbruikbare verpakkingen voor champignons.
“Er werden verschillende soorten groenten en fruit onderzocht, maar uiteindelijk bleek dat we dit proefproject het best kunnen starten met champignons”, zegt Tom Domen van Made, de organisatie die het project coördineert. “Het is namelijk niet evident om iedereen op één lijn te krijgen. Van de producent, over de verpakker tot de supermarkten die ze verkopen, de hele keten moet bij het project betrokken worden.”
Ecosysteem
De gekende blauwe bakjes waarin champignons verkocht worden, zullen in de loop van 2025 verdwijnen en vervangen worden door herbruikbare bakjes. “We starten het proefproject in Mechelen”, zegt Charlotte Noël van Made. “Onder meer omdat alle supermarkten er minstens één vestiging hebben die kan deelnemen en er al bestaande infrastructuur is, bijvoorbeeld voor het reinigen van de bakjes.”
Daarvoor wordt er samengewerkt met Mivas en Kingslize Pizza. De Mechelse pizzeria lanceerde enkele maanden geleden al een proefproject waarbij er gewerkt wordt met herbruikbare pizzadozen. “We moeten niet steeds proberen om het warm water uit te vinden”, zegt Domen. “Het is net belangrijk om samen te werken en een ecosysteem te creëren dat efficiënt werkt voor zowel de supermarkten als de consumenten.”
Een impressie van hoe het herbruikbare bakje er zou kunnen uitzien. — © ComeosStatiegeld
Hoe de bakjes opnieuw ingezameld zullen worden, moet nog verder onderzocht worden. “We denken aan een statiegeldsysteem”, zegt Noël. “Maar hoe het precies zal verlopen, is nog niet duidelijk. Zo wordt er bekeken of de winkels kunnen fungeren als inzamelpunt, want het brengt ook wel wat logistiek werk met zich mee. Mogelijk werkt het beter en efficiënter om externe inzamelpunten te realiseren.”
Volgens de verschillende trekkers is het alvast belangrijk dat alle supermarkten deel uitmaken van het proefproject. Zo wordt vermeden dat klanten straks met tientallen verschillende bakjes in de weer moeten. “Het is een unieke, maar broodnodige samenwerking”, zegt Henriane Gilliot van sectorfederatie Comeos. “Want we hebben te maken met een complex verhaal. Dat is voor de consument niet altijd zichtbaar.”
Ook de producenten van champignons moeten bij het project betrokken worden. — © Getty Images/iStockphotoVolgens Gilliot werd er bewust voor gekozen om niet eerst een theoretische studie uit te voeren, maar het project zo snel mogelijk om te zetten in de praktijk. “Het vraagstuk rond de rendabiliteit hebben we bijvoorbeeld even aan de kant geschoven”, zegt ze. “We willen in de praktijk testen hoe het werkt en tegen welke obstakels we aanlopen. Zo willen we ook de consument zo snel mogelijk mee krijgen in het verhaal. Nadien zullen we uiteraard evalueren en bekijken wat er anders moet.”
“Het wordt op verschillende vlakken een grote uitdaging, bijvoorbeeld qua logistiek en ook financieel. Maar de hele sector beseft dat er iets moet gebeuren om de afvalberg te verkleinen. Het systeem moet veranderen”, stelt Domen. “We zijn dan ook heel blij dat het consortium zo groot geworden is en alle belangrijke partners mee op de kar springen. Onder meer producent Fresh Mushroom Europe en verpakkingsbedrijf De Ster, maar ook Fost Plus en Vlajo geloven in het project.”
Uitbreiden
Als alles volgens plan verloopt, dan liggen de champignons in herbruikbare bakjes vanaf de zomer van 2025 in de Mechelse supermarkten van Albert Heijn, Aldi, Carrefour, Colruyt, Delhaize en Lidl. Het is de ambitie van de zogenoemde Reusable Packaging Coalition om het initiatief nadien verder uit te rollen over het ganse land en uit te breiden naar anderen soorten groenten en fruit.
