Voor wie de term nog niet kent: veel mensen die een paar dagen per week thuis kunnen werken, zullen eerder op maandag en vrijdag thuis achter de computer kruipen dan op een andere dag in de week. En wie kinderen heeft, kiest vaak ook voor woensdag om flexibel te kunnen werken. Dat leidt ertoe dat dinsdag en donderdag niet alleen de dagen zijn waarop alle vergaderingen worden ingepland, maar ook de dagen dat de files aangroeien, de treinen overvol zitten in de spits, en het ellebogen is om een plek te bemachtigen in de bedrijfskantine. Zie daar het fenomeen van de di-do-economie, om het in een modewoord uit te drukken.
Voor corona werkte 19 procent van de Belgische werknemers occasioneel thuis, ondertussen is dat 32 procent, zo blijkt uit cijfers van statistiekbureau Statbel. In Vlaanderen is dat nog meer: 4 op 10 kan een of meerdere dagen per week thuiswerken. Uit een bevraging van Acerta blijkt dat een kwart van de werknemers graag nog meer thuis zou werken, terwijl meer dan de helft van de werkgevers (57 procent) het bestaande systeem wel soepel genoeg vindt.
Grens aftasten
“We zien inderdaad dat bedrijven daarmee worstelen en dat we een grens aan het aftasten zijn”, zegt Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van Voka. “Dat fenomeen van de di-do-economie vind je bij ons vooral in steden als Antwerpen, Brussel en Gent. Jongere generaties beschouwen thuiswerken als een verworven recht, maar je mag niet vergeten dat werken een sociaal gebeuren is. Mensen zijn sociale wezens en hebben connectie nodig. Dat komt zowel de productiviteit als de creativiteit ten goede.”
“Jongere generaties beschouwen thuiswerken als een verworven recht, maar je mag niet vergeten dat werken een sociaal gebeuren is. Mensen zijn sociale wezens en hebben connectie nodig”
Hans Maertens
Het risico van veel thuiswerkers is dat de dinsdagen en donderdagen volledig volgepropt worden met vergaderingen. “Dat is ook niet productief, want dan is iedereen voortdurend gehaast. Ik denk dat ieder bedrijf de oefening voor zichzelf moet maken. In corona is het allemaal snel ingevoerd, met een goede reden, maar het is inmiddels tijd voor een grondige evaluatie.”
Andere Europese landen zien ook dat de bezettingsgraad van de kantoren op vrijdag wel heel mager is. In Nederland is de beroemde ‘vrijdagmiddagborrel’, vrimibo genoemd, ondertussen zelfs een domibo (donderdagmiddagborrel) geworden omdat er op vrijdag zo veel mensen thuis werken en er dus niemand meer kwam opdagen voor dat biertje met collega’s en de bijbehorende bitterballen.
Overvolle bedrijfskantines
Waar de thuiswerkdagen heel goed zichtbaar worden, is in de bedrijfskantines waar je op dinsdag en donderdag vaak pas rond 13.30u weer een leeg tafeltje vindt. “Dinsdag en donderdag zijn inderdaad de drukke dagen en maandag in mindere mate ook”, zegt Hilde Eygemans van Sodexo. “Op woensdag en vrijdag is het heel kalm, al wil het niet zeggen dat we in totaal minder verkopen. Integendeel, de omzet groeit.”
“De trend om weer meer naar kantoor te komen, merken wij nog niet. Maar ik verwacht wel dat die op den duur vanuit Amerika ook naar Europa zal overwaaien”
Hilde Eygemans
Dat komt doordat de mensen die op kantoor komen werken, meer spenderen. “Bedrijven doen er alles aan om de hele dag door een uitgebreid aanbod te hebben of een barista te laten komen voor een ‘koffiemomentje’. Ook om zo hun werknemers opnieuw meer naar het kantoor te krijgen. De trend om weer meer naar kantoor te komen, merken wij nog niet. Maar ik verwacht wel dat die op den duur vanuit Amerika ook naar Europa zal overwaaien”, zegt Hilde Eygemans. “De Amazons en Googles van deze wereld zijn vaak trendsetters. Er wordt hier al wel over gesproken, maar het zit allemaal nog in een ‘praatfase’. Thuiswerken lijkt een verworven recht en is vaak zelfs contractueel vastgelegd, dus als je dat wil aanpassen, gebeurt dat niet van de ene dag op de andere.”
“Hybride werken is troef als werkgever”
Uit een rondvraag bij Antwerpse bedrijven, blijkt dat thuiswerken meestal een tot twee dagen per week toegestaan wordt. Bij de Provincie Antwerpen mogen de bedienden in overleg zelfs tot vijftig procent van de tijd thuis werken op maandbasis. “Op vergaderingen vragen we iedereen wel om te komen”, zegt gedeputeerde Luk Lemmens (N-VA). “Hybride vergaderingen zijn een ramp, vind ik. Maar verder is thuiswerken geen probleem. Al kan het voor onthaalmedewerkers, collega’s van de groendienst en bepaalde andere functies uiteraard niet zomaar. Wie wel hybride kan werken, is daar heel tevreden over. Het wordt positief geëvalueerd en het is zeker een troef voor de provincie als werkgever.”
“Als er mensen komen solliciteren, is één van de belangrijkste vragen of thuiswerken mogelijk is”
Sascha De Keersmaecker
Bij Katoen Natie is via Teams vergaderen geen probleem. “Dat is ingeburgerd sinds corona”, zegt Sascha De Keersmaecker. “Ik rijd zelf altijd naar het werk, ik spreek mensen liever face-to-face, maar ik zie dat het telewerken bij de jongere generatie meer ingeburgerd is. Als er mensen komen solliciteren, is één van de belangrijkste vragen of thuiswerken mogelijk is. Afhankelijk van de afdeling waar iemand werkt, kan dat één of twee dagen per week, al moet wel worden afgesproken dat niet iedereen op dezelfde dag thuis werkt. Voor magazijniers of de chauffeurs is dat uiteraard geen optie.”
“Als iedereen altijd thuis werkt, kun je geen aangename bedrijfscultuur hebben en dat is juist zo belangrijk”
Lise Conix
Die opdeling is er bij de schoenwinkels van Torfs ook: de verkopers en magazijniers kunnen niet thuiswerken, terwijl de bedienden op het hoofdkantoor maximaal twee dagen per week mogen thuiswerken. “We willen dat mensen zeker drie dagen per week aanwezig zijn”, zegt CEO Lise Conix. “Ik vind dat belangrijk omdat fysiek samenzijn zorgt voor verbinding tussen mensen. Wij zetten daar heel erg op in. Als iedereen altijd thuis werkt, kun je geen aangename bedrijfscultuur hebben en dat is juist zo belangrijk.”
