In 2017 werden in de provincie Antwerpen 2.044 horecazaken opgestart. Dat aantal is sindsdien elk jaar verminderd, tot 1.487 in 2022. Dat blijkt uit een analyse van het sociaal secretariaat Acerta, op basis van cijfers van het RSVZ, de dienst die de sociale zekerheid voor zelfstandige ondernemers regelt.
“Voor 2023 zijn er nog geen concrete Antwerpse cijfers, maar we merken wel dat de dalende trend in het aantal starters in de horeca aanhoudt”, zegt Toon Huybrechts, manager van Acerta in de Antwerpse regio. “De sector heeft het moeilijk. Tijdens de coronacrisis kreeg hij nog steunmaatregelen van de overheid. Maar de daaropvolgende energiecrisis en de snel stijgende loonkosten hebben nog steeds grote gevolgen. Horecaondernemers kunnen die kosten niet helemaal doorrekenen aan de klanten.”
Matthias De Caluwé, topman van Horeca Vlaanderen, ziet nog een andere reden voor de permanente daling van het aantal starters in de horeca. “Veel mensen denken nu ook beter na voor ze een zaak opstarten”, zegt hij. “Soms is een idee wel goed, maar niet rendabel. Wij coachen beginnende ondernemers en stimuleren ze om een zakenplan op te stellen. Soms blijkt daar dan uit dat het beter is om toch maar geen eigen horecazaak op te starten.”
Meer faillissementen dan voor corona
Maar niet alleen het aantal starters in de horeca daalt. Ook het aantal faillissementen stijgt sterk. In de eerste tien maanden van dit jaar zijn er in de provincie Antwerpen 317 horecazaken failliet gegaan. Dat zijn er bijna 8% meer dan in de eerste tien maanden van vorig jaar. Het aantal faillissementen ligt ook 16% boven de eerste tien maanden van 2019, het jaar voor corona.
“Restaurants hebben het nog moeilijker dan cafés”, zegt Eric Van den Broele, directeur onderzoek van GraydonCreditsafe, een specialist in bedrijfsinformatie die het aantal faillissementen per sector en per regio nauwkeurig bijhoudt. “Dat komt omdat restaurants meer personeel moeten inzetten en grotere ruimtes moeten verwarmen, waardoor de loon- en energiekosten er zwaarder doorwegen dan bij cafés. Bovendien bestellen klanten tegenwoordig minder op restaurant. Door de gestegen prijzen laten ze het dessert of het digestief steeds vaker achterwege.”
Horeca Vlaanderen stelt enkele maatregelen voor om de malaise in de sector te keren. De sectororganisatie vraagt onder meer een verlaging van het btw-tarief van 21% naar 12% op non-alcoholische dranken die in een horecazaak worden geconsumeerd. Horeca Vlaanderen vraagt ook een uitbreiding van de doelgroepenkorting. Vandaag krijgen horecazaken die maximaal 49 werknemers hebben een korting van de werkgeversbijdrage van 500 euro per kwartaal voor maximaal vijf werknemers. Horeca Vlaanderen wil dat die bedragen worden geïndexeerd en dat de korting voortaan ook voor horecabedrijven met meer dan 49 werknemers geldt.
