IFB oktober 2023-83

Dag van het Familiebedrijf brengt de thematiek van de ‘family offices’ onder de aandacht

KORTRIJK, GENT - Het Instituut van het Familiebedrijf (IFB) organiseerde zijn jaarlijkse hoogmis in hartje Gent. Achter het stichtende initiatief schuilt de Kortrijkse topadvocaat en expert Jozef Lievens (zie foto). Met het IFB wil hij alle aspecten waarmee familiebedrijven geconfronteerd worden, analyseren en er goede adviezen aan koppelen. Op de Dag van het Familiebedrijf ging alle aandacht naar de zogenaamde family offices, een echt modefenomeen. Family offices zijn juridische entiteiten waarin vermogende families aan hun privé kapitaal een zinvolle invulling willen geven, maar ook meer dan dat. Het zijn ook 'kweek- en opleidingsscholen' om de volgende generaties voor te bereiden op het grote werk dat hen in de toekomst staat te wachten. En jong geleerd is oud gedaan, zo zegt het spreekwoord. 

Op de Dag van het Familiebedrijf kreeg Lievens traditioneel de crème de la crème bijeen, zowel uit de academische wereld, als uit de bankwereld of de bedrijven zelf. Een full house ook in het auditorium. Onder meer de topkaders van Baltisse, Colruyt en de Limburgse groep Vandezande kwamen indrukwekkend getuigen over hoe zij het begrip family office invullen volgens de normen van best pratices.

“Wij zijn de jongste jaren bezig geweest met thema’s als opvolging, governance en professionalisering, maar dit maal wilden we focussen op het vermogen van bedrijfsfamilies”, stelde Lievens in zijn inleiding. “Kenmerkend is dat het vermogen van bedrijfsfamilies evolueert in de tijd. Het familiebedrijf wordt traditioneel opgericht door een ondernemer die het familiebedrijf doet groeien. In die fase zit het ganse vermogen van de familie vaak in het familiebedrijf zelf. Veel families herinvesteren permanent in hun familiebedrijf en zo wordt hun vermogen verder opgebouwd in het familiebedrijf. Met dit opgebouwde vermogen kan de bedrijfsfamilie diversifiëren binnen het familiebedrijf zelf. Kijk naar Willy Naessens die op een bepaald ogenblik naast zijn bouwactiviteiten investeerde in de vleessector. In zijn onderzoek voor Het Familiebedrijf over 100-jarige familiebedrijven heeft professor Johan Lambrecht ook al aangetoond dat diversifiëren in het verlengde van de kernactiviteit succesrijk kan zijn. Maar op een bepaald ogenblik bouwt men ook vermogen op buiten het familiebedrijf. Door opstroming van winsten komt dit vermogen terecht in een investeringsholding of family office. Het vermogen neemt soms nog een totaal andere wending wanneer men de corebusiness van het familiebedrijf verkoopt. De familie maakt dan een zogenaamd liquiditeitsevent mee en zit met een flink stuk cash.”

Grote uitdagingen

Achter family offices schuilen ondernemers. En het is bekend: eens ondernemer, altijd ondernemer natuurlijk. Het geld mag en moet opbrengen, en liefst ook maximaal renderen om welvaart te waarborgen. Vraag is hoe je dat best doet? De mogelijkheden maar ook de uitdagingen zijn legio: houdt men het geld in de familie of wordt het uitgegeven, in welke sectoren haalt men meest rendement, welke familieleden stappen mee in het nieuwe verhaal, wie zal de zaken dagdagelijks opvolgen, enzovoort.

Maar families en dus ook family offices zijn, hoeft het gezegd, ook dikwijls emotionele bastions, met alle gevolgen vandien. Zowel de familie Balcaen (bij het family office Baltisse) als de familie Colruyt (bij het family office Korys) besloten om hun family office te laten aansturen door een professionele extra muros, die in nauw overleg met de familie aan de slag zijn gegaan. De familie Balcaen maakte zijn basisfortuin bij de verkoop van Balta en IVC. Baltisse werd als family office opgericht in 2008.

“Een family office in goede banen leiden doe je niet in één-twee-drie, het is een lang proces dat veel geduld vergt om de juiste structuren op te zetten en de strategie te bepalen”, zei extra muros CEO Marc Janssens namens Baltisse. “In overleg met de familie Balcaen hebben we een aantal belangrijke principes naar voor geschoven  als we de geldbeugel opentrekken om cash te herinvesteren. Bij Baltisse zijn er drie vuistregels: het moet gaan om een sector die we begrijpen, bij voorkeur dicht bij huis ook en verder kijken we naar investeringen in veelbelovende bedrijven met een omzet die schommelt tussen de 50 en de 100 miljoen euro omzet.”

Leerscholen voor de volgende generatie

Family offices zijn ook meer dan herbelegginginshefbomen. Het zijn ook huizen waar de familiewaarden (zoals excellentie, hard werken, duurzaam, goed bestuur) moeten worden gedeeld over de generaties heen. Een soort leerscholen of opleidingscenta, zo je wil. En ook dat is een proces van lange adem. Want hoe meer familianten, hoe meer stemmen en ideeën natuurlijk. “Banden smeden over alle generaties heen is de boodschap”, zo luidde de teneur bij alle sprekers. “Professionalisme en transparante  communicatie omtrent de te volgen strategie zijn twee musts om alle neuzen zoveel mogelijk in dezelfde richting te sturen en zo de continuïteit van een family office optimaal te bestendigen.”

(Karel Cambien)

info: zie hieronder ook foto impressies over de Dag van het Familiebedrijf