“De grote industriebedrijven luiden de alarmklok”, klinkt het bij Voka. Uit de jaarlijkse productiemeting van Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland blijkt dat het productievolume van de 31 grootste industriële sites het afgelopen jaar is teruggevallen tot 55 miljoen ton. “Dat is een krimp van twaalf miljoen ton tegenover het recordjaar 2018”, weet Luc Luwel, gedelegeerd bestuurder. “Daarmee zitten we opnieuw op het niveau van het jaar 2000. Zeer verontrustend, want zoiets hebben we de voorbije veertig jaar nooit meegemaakt.”
Bij sectorfederatie Essenscia geeft men aan dat de chemie inderdaad betere tijden heeft gekend, maar men wil ook geen paniek zaaien. “De benuttingsgraad van de productiecapaciteit zat begin dit jaar op het laagste niveau sinds 1981, 42 jaar geleden”, zegt de woordvoerder bij Essenscia. “Maar dat is natuurlijk niet hetzelfde als een algemene productiedaling of productieterugval.”
Gevoelige informatie
Voor Voka is het duidelijk: de sector kwijnt weg en de winsten staan onder druk. “De bedrijven bezorgen ons de cijfers elk jaar”, gaat Luwel verder. “Dat gaat over zeer gevoelige informatie. Wij tellen de tonnages op. Die index werd in het leven geroepen om ons een precies beeld te geven van hoe onze industriële cluster ervoor staat.”
“De krimp doet zich voor in de meeste sites omdat er ook meerdere invloedfactoren zijn: er zijn de gestegen energie-, grondstoffen- en personeelskosten, die de concurrentiepositie tegenover het buitenland hebben verzwakt. Maar er is ook de kost van de strenge Europese richtlijnen en de regionale vertaling ervan. Dat leidt tot complexe regelgeving en rechtsonzekerheid in vergunningsdossiers, terwijl rechtszekerheid cruciaal is voor ondernemingen. Bovendien worden onze ondernemingen geconfronteerd met import uit andere werelddelen van producten waarvan de productie in Europa structureel duurder is.”
“Vorig jaar donderde de productie naar beneden”
Sinds het begin van de metingen, veertig jaar geleden, laat de index een bijna continue stijging van de productievolumes optekenen. Op een paar knikjes na, die gepaard gingen met de sluiting van Opel Antwerpen in 2010 en de COVID-crisis in 2020.
“Maar na elke dip zagen we een vrij krachtig herstel, zodat de curve structureel stijgend bleef”, besluit Luwel. “Dat leek aanvankelijk ook te gebeuren na de coronacrisis. In 2021 knoopten we vrij snel opnieuw aan met groei. Maar vorig jaar donderde de productie naar beneden, zodat we nu weer op het niveau zitten van twintig jaar geleden.”
