Een bedrijf dat problemen op HR-gebied heeft, moet ingrijpen. Dat geldt ook voor scholen. Voka-topman Hans Maertens doet vijf voorstellen om het beroep van leerkracht op te waarderen.
Op de arbeidsmarkt is amper nog talent beschikbaar. Elke onderneming in Vlaanderen krijgt met dat probleem te maken. Dat is niet anders voor het onderwijs. Net voor het begin van het schooljaar zijn er 20 procent meer niet-ingevulde vacatures dan vorig jaar in kleuter-, lagere en secundaire scholen. Een op de vijf leerkrachten zegt bovendien te overwegen het beroep te verlaten. De belangrijkste oorzaak is een gebrek aan waardering.
Een bedrijf dat problemen op HR-gebied heeft, moet handelen en oplossingen verzinnen, zo schrijft Maertens. Liefst op zo’n manier dat de kwaliteit van de dienstverlening er zo min mogelijk onder lijdt. Dat geldt ook voor scholen. Ondanks de krapte op de arbeidsmarkt en het gebrek aan leerkrachten moet de onderwijskwaliteit bovenal worden bewaakt.
Hans Maertens dropt daarom vijf voorstellen om het beroep van leerkracht op te waarderen.
- De schoolopdracht
De maatschappelijke onderwaardering heeft voor een groot stuk te maken met de perceptie dat leerkrachten niet veel moeten werken. Sommigen hebben maar een lesopdracht van 20 uur per week. Iedereen die dichter bij de realiteit staat, weet dat die 20 uren vaak maar de helft zijn van wat een leerkracht effectief presteert. Daarom moet dringend werk gemaakt worden van de schoolopdracht: alle leerkrachten krijgen daarbij een wekelijkse werkopdracht van 38 uur.
2. Managementopleiding voor directies
Hoe die 38 uren worden ingevuld, moet veel flexibeler kunnen. Directies hebben nauwelijks ruimte om een flexibel en modern hr-beleid te voeren. Jonge leerkrachten verdrinken en moeten uren bij elkaar schrapen in klassen die ze niet de baas kunnen omdat ze niet de juiste anciënniteit hebben. Een state of the art net- en koepelonafhankelijke managementopleiding voor directies moet ze klaarstomen om scholen te leiden als moderne sociale ondernemingen.
3. Efficiëntere onderwijsorganisatie
Ons onderwijs is erg versnipperd. Te veel dezelfde richtingen worden op een te kleine schaal georganiseerd, met kleine niet-rendabele klassen en onnodige concurrentie als gevolg. Daardoor zetten we mensen en middelen niet optimaal in, wat het tekort vergroot. Er moet meer samengewerkt worden, zeker voor dure richtingen waarvoor veel materiaal en machines nodig zijn. Bedrijven willen graag helpen, maar mogen niet voor de keuze gesteld worden dat voor school x te doen en voor school y niet.
4. Professionalisering en bijscholing
De budgetten voor professionalisering volstaan niet. We hebben de mond vol van levenslang leren, maar onze leerkrachten krijgen daartoe nauwelijks de ruimte. Leerkrachten die les geven in technische en beroepsgerichte opleidingen moeten terechtkunnen in een expertisecentrum dat hen, in samenwerking met bedrijven, de nieuwste kennis en technologieën bijbrengt. Dat kan ook helpen meer leerlingen warm te maken voor STEM-richtingen.
5. Hybride carrières
Tenslotte moeten we ook meer inzetten op hybride carrières, besluit Hans Maertens. Mensen moeten gemakkelijker en vlotter met een been in het bedrijfsleven en met een ander in het onderwijs kunnen staan. Flexibilisering van het statuut en het terugdringen van de bijbehorende administratieve lasten zijn daarvoor een absolute must. Ook korte cursussen om deze mensen een houvast en pedagogische skills mee te geven, zijn noodzakelijk.
