Voor wie het mocht ontgaan zijn, deze reminder: les Verts spelen een vooraanstaande rol in het Waalse, maar ook in het federale politieke landschap. Incontournable zeg maar. Met dank aan de huidige voorman Jean-Marc Nollet, een door de wol geverfde politicus die zowel in Namen als in Brussel het groene discours orakelt en verdedigt tot op het bot.
-Waar staan les Verts in het politieke landschap van vandaag? En wat zijn de actuele strijdpunten?
-Jean-Marc Nollet: Sta me toe dat even in de historische context te zetten. In de jaren tachtig was onze partij quasi unilateraal gefocust op alles wat te maken had met het milieu en de omgeving. Sinds de jaren negentig en tot op vandaag zijn we de maatschappij veel meer globaal gaan bekijken. Pluspunt is dat Ecolo vandaag vertegenwoordigd is op de drie belangrijkste niveaus: federaal, maar ook in het Waalse Gewest en in de Waalse deelregering. Overal proberen we onze stempel te zetten, en in alle eerlijkheid, we doen dat met het nodige succes. Bij de laatste verkiezingen was er in heel Europa geen enkele groene partij die qua resultaat beter deed dan wij. Dat wil toch veel zeggen? De kiezers zijn meer en meer overtuigd van het belang van duurzaamheid. Nu en in de toekomst. Na het débacle van de regering Michel, is het vooral onze partij die er in geslaagd is om jongeren te overtuigen om groen te stemmen. Niet met een discours boven de hoofden heen, maar met praktische oplossingen voor concrete thema’s. Het is een werk van elke dag, hier in Namen of in de hoofdstad Brussel.
-Hoe ligt de verhouding tussen Ecolo en de Vlaamse tegenhanger Groen?
-Jean-Marc Nollet: Gezien onze gemeenschappelijke roots, kan het moeilijk anders dan prima te zijn. Dat heeft ook te maken met onze fysieke nabijheid. In Brussel zijn de twee partijen gehuisvest in hetzelfde gebouw, wat de dialoog alleen maar sterk bevordert. Ik denk dat wij op dat vlak een uitzondering zijn in het Belgische bestel. De regionalisering heeft partijen zeg maar letterlijk uiteen gedreven, wij blijven samen. Opgelet, dit wil nog niet zeggen dat we over alle dossiers eenzelfde mening hebben. Hoeft ook niet. Maar we praten met elkaar en luisteren naar elkaars argumenten, wat enkel maar verrijkend is. In Wallonië hebben we ook het voordeel dat er geen linguïstieke en artificiële politieke machtsstrijd aan de gang is zoals in Vlaanderen met N-VA en Vlaams Belang. Wij bekijken de zaken, zeker op de federaal niveau, meer vanuit één gezichtsveld. Ik geef een voorbeeld: het is niet VDAB of Forem, wij praten met beide instanties. Idem dito voor het onderwijs, we gaan aan de praat met alle vertegenwoordigers aan beide kanten van de taalgrens. Dat leidt naar een meer verrijkend inzicht over bepaalde thema’s. België is al niet erg groot, waarom zouden we dan niet samenwerken over de taalgrens heen? Draai of keer het zoals je wil, maar een grens en dus ook een taalgrens blijft iets artificieels. Met onze Vlaamse confraters zijn we daar grondig van overtuigd.
Met dank aan de bedrijfswereld
-Wat zou u zelf bestempelen als de belangrijkste overwinningen van Ecolo in de voorbije jaren?
-Jean-Marc Nollet: Vooraf toch dit zeggen: een aantal externe factoren buiten eenieders wil, heeft veel dossiers vertraagd. Ik denk hier meer bepaald aan de covidcrisis, alsook aan – niet te onderschatten – de overstromingen die Wallonië getroffen hebben. Ook de oorlog in Oekraïne bleef niet zonder gevolgen. Al die dossiers hebben een groot impact gehad op het budget, zoveel is wel duidelijk. Nu kunnen we gelukkig toch weer vooruit kijken en een beleid op de rails zetten. Het allerbelangrijkste dossier is allicht dat van een transitie naar een meer duurzame omgeving. Dat is nog volop aan de gang maar het is, hoeft het gezegd, een cruciaal dossier. Voor Ecolo is dat allicht het belangrijkste strijdpunt en we zijn verheugd dat er schot in de zaak zit. Ik zeg het er meteen bij: mede met dank aan de bedrijfswereld die onze strijd steunt en ons zelfs vooruit stuwt om nog sneller te gaan in de stappen die we zetten. Een goed gevoel. De bedrijfswereld weet als geen ander wat nodig is. Ik geef een voorbeeld: we zijn mede dankzij de bedrijfswereld tot het inzicht gekomen dat kleinere waterturbines op onze rivieren beter zijn voor het opwekken van elektriciteit. Zoals de bedrijfswereld ook mooie voorbeelden stelt in het offshore gebeuren. Denk aan de windmolenparken of aan de ambities van DEME om een ‘waterstoffabriek’ uit te bouwen.
De nucleaire bocht
-Hoe staat u tegenover Engie in het nucleaire debat? Twee nucleaire centrales langer openhouden is nu een feit. De hele groene beweging heeft altijd de nucleaire optie verketterd, toch?
-Jean-Marc Nollet: Het is en blijft een paradox: overal elders wordt kernenergie afgezworen, en klinkt de roep om transitie luid. Moeilijk te begrijpen dus dat Engie en de federale regering een andere kant opgaan. Dit gezegd zijnde: het is al goed dat er geen nieuwe nucleaire centrales worden gebouwd, en dat de nucleaire capaciteit hoe dan ook wordt verminderd. Met Ecolo vinden wij dat het principe van ‘de vervuiler betaalt’, moet gerespecteerd worden. Ik denk hier aan de problematiek van het nucleaire afval. In 2019 werd dat nog begroot op 41 miljard euro. Ecolo is duidelijk in zijn standpunt: dat bedrag zal niet volstaan, er moet meer geprovisioneerd worden. Voor ons is dat een breekpunt, no paseran, de staat moet hierin het been stijf houden.
-Het blijft toch verbazend dat zowel Ecolo als Groen bakzeil moeten halen in het meest symbolische groene dossier (‘Ban nucleair’). Hoe krijgt u die nucleaire bocht uitgelegd?
-Jean-Marc Nollet: Ach, bij de onderhandelingen over wel of geen nucleaire centrales, zijn we zonder taboe rond de tafel gaan zitten met de andere partijen. Er waren twee mogelijkheden. Optie één was uiteraard om elke nucleaire piste te weren. Optie twee was: we dulden tijdelijk twee centrales om de energiebevoorrading en de kostprijs voor de consument niet te schaden, maar dan wel middels een uitdoofscenario. Ik durf nog te beweren dat zonder de oorlog in Oekraïne de eerste optie het zou gehaald hebben. Het feit dat heel Europa de energiebevoorrading van gas en olie uit Rusland aan banden heeft gelegd, heeft die tweede optie versneld. Niets liet ook uitschijnen dat Rusland zelf zou meewerken aan een oplossing. Gevolg: we hadden weinig andere keuze.
Het belang van ondernemerschap
-Ecolo staat, blijkbaar anders dan vroeger, niet meer persé negatief tegenover florerende bedrijven. Is dat ook een bocht?
-Jean-Marc Nollet: Toegegeven, de groene familie ging vroeger wel eens op de rem staan als het over economische vooruitgang ging. Maar dat is het verleden. Maar je kan er niet om heen: het zijn de bedrijven die toegang hebben tot de grondstoffen en de energiebronnen. Dus is het maar logisch dat we die dialoog gaande houden en onze ideeën ook voldoende kenbaar maken. Het voelt goed aan dat de bedrijfswereld daar oren naar heeft, steeds meer zelfs. We praten niet naast elkaar maar met elkaar en het gevoel overheerst dat er zelfs een grote consensus is als het om het einddoel gaat: de transitie naar meer duurzame oplossingen of naar een meer circulaire economie. In wezen zijn we samen ‘partners in cultuur’ geworden. Het lijkt op een natuurlijke symbiose. Le même combat. Maar met respect voor ieders standpunt. Concreet en in tegenstelling tot vroeger: we begrijpen ook wel dat bedrijven vooral concurrentieel moeten zijn in een vrije markt. Onze taak als groenen bestaat er dan in om de bedrijfswereld enerzijds te helpen beschermen, en anderzijds het proces richting duurzaamheid te helpen versnellen. Ik denk hier trouwens niet alleen aan de grote bedrijven maar evenzeer aan de kmo’s of de kleintjes zoals start-ups. Elke vorm van ondernemerschap is belangrijk in de welvaartcreatie, en dat aan beide kanten van de taalgrens.
-Tot slot: hoe kijkt u naar het politieke Belgische landschap van vandaag? Met veel te veel partijen voor een klein land en met zoiets als twee landen (Vlaanderen vs Wallonië) in één land? Zit er in die twee vaststellingen niet behoorlijk wat absurditeit?
-Jean-Marc Nollet: Ik ben ervan overtuig dat België beter één blijft. We worden immers geconfronteerd met een reeks crisissen die de taalgrens absoluut overschrijden: covid, klimaatopwarming, energie. Het heeft in deze context geen zin om op zichzelf terug te plooien. We hebben België en ook Europa nodig om deze problemen het hoofd te bieden en zo de crisissen om te turnen in opportuniteiten. Anderzijds zal ik niet ontkennen dat men kritisch kan zijn over het institutioneel Belgisch systeem en dat men kan vaststellen dat de democratie soms ondermijnd wordt. Dan blijft de keuze. Kiezen we voor een autoritair en populistisch discours? Of gaan we voor een open democratie die zichzelf heruitvindt ? De keuze van Ecolo is snel gemaakt. Geef ons maar de tweede piste. In mijn laatste boek ‘Conquêtes’ bied ik verschillende oplossingen aan om de democratie te herstellen in het belang van de burgers en in het belang van de nationale cohesie. Om maar één voorbeeld te geven: kiezers moeten voor elke kandidaat parlementair kunnen stemmen.
(KC)
(kader) Wie is Jean-Marc Nollet ?
Jean-Marc Nollet is co-voorzitter van de Waalse groene partij Ecolo. In het verleden bekleedde hij zowel in de Waalse deelregering als voor de Communauté Française al ministerportefeuilles. Hij staat in het politieke milieu vooral bekend als een harde werker en een bruggenbouwer.
Hij begint zijn dagen steevast met het doornemen van de franstalige maar ook de nederlandstalige media. Voorts vult hij zijn dagen naar eigen zeggen vooral met veel dialoog. Met burgers, met collega politici en last but not least ook met ondernemers. Steeds met één doel in het achterhoofd: de ecologische transitie versnellen. Zijn mantra? Une terre plus verte, un monde plus juste et un monde plus chouette.
