De eerste helft van 2022 zag er nog veelbelovend uit, maar de goederentrafiek over het water kende in de tweede helft alsnog een lichte terugval. De Vlaamse binnenvaart transporteerde 68,1 miljoen ton goederen over de kanalen, ietsje minder dan 71,9 miljoen ton van 2021 -dat bijna een nieuw recordjaar was- en de 69 miljoen ton van coronajaar 2020. Maar dat is nog altijd goed voor 2,72 miljoen vrachtwagens die op die manier niét de baan op moesten gaan.
De daling deed zich over heel Vlaanderen voor, al bleef die op het Albertkanaal beperkt tot 4,3%. Het Albertkanaal is in zijn eentje nog altijd goed voor 54% (37,2 miljoen ton) van alle vervoerde massa over het water en blijft daarmee de belangrijkste watersnelweg in Vlaanderen. Qua vervoersniches deden metaalproducten (+5,3%) en voedingswaren en veevoeders (+9,0%) het beter dan het jaar voordien. Andere goederentypes kenden een daling, gaande van delfstoffen en bouwmaterialen (-5,2%) tot petroleumproducten (-1,6%) en meststoffen (-9,9%).
Kempense uitzondering
Volgens de Vlaamse Waterweg volgde de watertrafiek daarmee de algemene economische trend van een dalende conjunctuur. Want het valt op dat voor het eerst in vele jaren de containertrafiek ook is afgenomen. Rondde die in 2021 nog de magische kaap van 1 miljoen TEU (‘twenty feet unit’, de maat van een gewone goederencontainer), dan zakte die in 2022 weer naar 949.142 vervoerde TEU (-7%). Ook hier spant het Albertkanaal met 632.091 TEU de Vlaamse kroon, maar dat is wel een afname met ruim 10%.
Toch is er een opvallende uitzondering op die neerwaartse trend. Waar de andere Kempense kanalen ook een daling noteerden, zag het kanaal Bocholt-Herentals het goederenvervoer met liefst 17% toenemen tot 1,45 miljoen ton. Daar zijn vooral twee grote metaalbedrijven verantwoordelijk voor: zowel Aurubis in Olen als Nyrstar in het Limburgse Pelt heeft de eigen site in de voorbije twee jaar flink uitgebouwd met een laadkade om zelf containers te kunnen verwerken. Voordien gingen al die goederen (koper in Olen, zinkoxides in Pelt) in vrachtwagens de baan op.
Op het kanaal Dessel-Schoten-Turnhout zakte het vervoerscijfer met bijna 7% naar 887.113 ton, op het kanaal Dessel-Kwaadmechelen met 4% naar 1,9 miljoen ton.
Verhoging bruggen
Toch blijven de Vlaamse overheid en Vlaamse Waterweg rotsvast geloven in de toekomst van de waterwegen als economische vervoersmodus. “Ondanks de daling van het vervoerscijfer ingevolge de conjunctuur stellen we vast dat in 2022 toch heel wat nieuwe ondernemers hun weg naar de waterweg gevonden hebben. De terugval van de vervoerscijfers mag er ons dan ook niet van weerhouden om onze investeringen in de uitbouw van het waterwegennet verder te zetten”, zegt Koen Anciaux, voorzitter van de Raad van Bestuur van De Vlaamse Waterweg. “Met betrouwbare, toekomstgerichte waterwegen, nieuwe kaaimuren en watergebonden bedrijventerreinen maken wij van de binnenvaart ‘an offer you can’t refuse’ voor ondernemingen. Zo wordt in 2023 de laatste brug over het Albertkanaal verhoogd.”
Die laatstgenoemde mega-operatie zit in de laatste rechte lijn. In Limburg liggen alle bruggen al op 9,1 meter hoogte, in onze provincie wordt nog gewerkt aan de spoorbrug in Herentals en de brug van de Turnhoutsebaan in Wijnegem. Eens die zijn afgerond, moet een binnenschip vier in plaats van de huidige drie lagen containers kunnen transporteren. Dat zorgt voor een exponentiële groei van de trafiek.
