De vakbonden vernamen het nieuws woensdag op een bijzondere ondernemingsraad. “We zijn heel teleurgesteld en een beetje verbaasd”, zegt Serge Seret, secretaris van de socialistische vakbond BBTK. “Vorige week kregen we nog te horen dat de resultaten van het vierde kwartaal van vorig jaar van Johnson & Johnson (het Amerikaanse moederbedrijf van Janssen Pharmaceutica, red.) heel goed waren. Ook in België worden er forse winsten gemaakt. En nu krijgen we dit op ons bord. Het bedrijf zegt dat er een onzekere economische context op ons afkomt en dat het wil ingrijpen voor de problemen zich aandienen. Door die uitleg hebben we eerlijk gezegd meer vragen dan antwoorden. We wachten nu de volgende bijzondere ondernemingsraad af. Die vindt plaats op 1 februari.”
Janssen Pharmaceutica wil zelf weinig commentaar kwijt. “We hebben inderdaad een bijzondere ondernemingsraad samengeroepen, waarbij we de sociale partners hebben geïnformeerd over onze intentie om de onderzoek- en ontwikkelingsafdeling te herorganiseren”, zegt woordvoerder Tim De Kegel. “Dat komt inderdaad onder meer door de economische omstandigheden.”
Een verdere specifieke reden voor de besparingen wordt nog niet gegeven. Bij kenners van de sector is te horen dat de hoge loonkosten in België wellicht niet het belangrijkste argument voor de besparing zijn, omdat het hier om hooggekwalificeerde jobs gaat, waarbij de loonkost meestal niet opweegt tegen de hoge toegevoegde waarde van de onderzoekers voor het bedrijf.
Beslissing in de Verenigde Staten genomen
In de omgeving van het bedrijf is te horen dat de beslissing om te besparen niet in België, maar in het hoofdkwartier in de Amerikaanse staat New Jersey is genomen. Daar worden de strategische lijnen uitgezet. Het gebeurt overigens wel vaker dat de Amerikaanse directie beslist dat enkele mensen bij Janssen Pharmaceutica in Beerse hun job verliezen, bijvoorbeeld omdat een onderzoeksprogramma naar een bepaald medicijn wordt stopgezet. Maar dat gaat dan meestal om een ontslag van een paar mensen. “In de tien jaar dat ik dit bedrijf opvolg, is het nooit gebeurd dat de job van tweehonderd mensen in één keer wordt bedreigd”, zegt Peter Goris, secretaris van de christelijke vakbond ACV.
“We zitten nu in de informatie- en consultatiefase”, zegt Peter Goris. “Eerst gaan we luisteren naar de directie, maar we gaan zeker ook proberen om het aantal ontslagen zo veel mogelijk naar beneden te krijgen. En we gaan veel vragen stellen en tegenvoorstellen aan de directie doen. Voor de mensen die wel zouden moeten vertrekken, ligt er altijd een sociaal plan klaar. Dat is voorzien voor dit soort situaties. Een belangrijk aspect van dat sociaal plan is het zoeken naar een andere functie voor de betrokken mensen in het bedrijf. Er staan veel vacatures open.”
Op de website van VDAB staat bijvoorbeeld een veertigtal openstaande vacatures van Janssen Pharmaceutica. De recentste daarvan werd maandag nog geplaatst. Maar die vacatures zijn doorgaans niet voor de onderzoek- en ontwikkelingsafdeling. Het bedrijf zoekt bijvoorbeeld wel nog techniekers, pijpfitters en magazijniers.
Nettowinst is 14% gedaald
Bij Janssen Pharmaceutica werken in België ongeveer vijfduizend mensen, waarvan de grote meerderheid in Beerse. In 2022 maakte het moederbedrijf Johnson & Johnson nog een nettowinst van 17,9 miljard euro. Dat is wel een daling van 14% ten opzichte van het jaar ervoor. In 2021 maakte de groep nog een nettowinst van 20,9 miljard euro.
“In het algemeen kan je stellen dat veel farmaceutische bedrijven in 2020 en 2021 zeer hoge winsten hebben gemaakt. Die gouden jaren zijn stilaan een beetje voorbij”, zegt Tom Simonts, senior econoom van KBC Securities. “Maar los daarvan is Johnson & Johnson in zijn jaarresultaten wel een redelijk stabiel bedrijf. Er is zeker geen onrust over bij beleggers.”
Onsuccesvolle vaccins
De laatste tijd kwam er wel geregeld slecht nieuws van Johnson & Johnson. Vorige week kondigde het bedrijf nog aan dat het stopt met de ontwikkeling van een kandidaat-vaccin tegen het hiv-virus, dat aids veroorzaakt. Het vaccin zou infecties niet kunnen voorkomen. Het onderzoek werd op vijftig sites gedaan, onder meer bij Janssen Pharmaceutica in Beerse.
Johnson & Johnson maakte onlangs ook bekend dat het de productie van zijn coronavaccin terugschroeft. Het vaccin van Johnson & Johnson speelt in de strijd tegen corona slechts een bijrol. De hoofdvogel in die materie is afgeschoten door het Amerikaanse bedrijf Moderna en door Pfizer, in samenwerking met het Duitse bedrijf BioNTech. Pfizer produceert het coronavaccin in Puurs.
