Uit recente cijfers van GraydonCreditsafe, een specialist in bedrijfsinformatie, blijkt dat 64% van de bakkers in de provincie Antwerpen in zware financiële problemen zit. In de sector is dan ook te horen dat veel bakkers overwegen om hun zaak tijdelijk of definitief te sluiten, tot de energiekosten weer beheersbaar worden.
Maar voor de meeste bakkers is de liefde voor hun ambacht zo groot, dat ze de bittere energiepil elke dag doorslikken, en de gigantische prijsverhogingen maar gedeeltelijk doorrekenen aan hun klanten.
“2022 is voor ons een verliesjaar”, zegt Johan Buelens, zaakvoerder van Bakkerij Buelens in Willebroek. “Onze energiekosten zijn verviervoudigd. De prijzen van onze grondstoffen zijn met 30% gestegen. En door de automatische loonindexering zijn de lonen ook fors naar omhoog gegaan. In januari komt er nog eens een loonsverhoging van 10% bij voor onze arbeiders. Wij kunnen al die kosten onmogelijk volledig doorrekenen aan onze klanten.”
Concurrentie supermarkt
Daarbij worden bakkers geconfronteerd met het vergrootglas dat over de sector hangt. “Elke keer als de broodprijs stijgt, komt dat uitgebreid in het nieuws”, zegt Johan Buelens. “Maar eerlijk gezegd vind ik dat een brood nog steeds een goedkoop product is. Zeker als je het vergelijkt met een hamburger of een pak friet. Een brood kost nu bij veel bakkers al snel 3 euro, maar je kan er wel met vier personen van eten.”
Maar goedkoop of niet, in de supermarkt is een brood soms nog goedkoper dan bij de bakker. Een directeur van een bakkerijketen, die liever niet met zijn naam en foto in de krant wil, zegt dat verschillende van zijn vaste klanten in 2022 zijn overgeschakeld op brood van de supermarkt, omdat dat daar vaak goedkoper is.
“Supermarkten houden veel reclameacties, zoals bijvoorbeeld twee broden die je gratis bij een pot choco krijgt”, zegt Johan Buelens. “Supermarkten kunnen zulke acties betalen door winst te maken op andere producten. Maar dat ‘goedkope’ brood bij de supermarkt is vaak maar een lokmiddel. Er zijn ook speciale broden die veel geld kosten. Ik zag onlangs in een supermarkt een brood van 4,20 euro. Zo’n duur brood zit niet in mijn gamma.”
Voorlopig geen beterschap
Maar of de supermarkt nu goedkoper is of niet, de crisis bij de bakkers blijft groot. Veel beterschap voor 2023 lijkt voorlopig niet in zicht. “Voor ons gaat het alles samen dit jaar al snel over een extra financieel gat van 100.000 euro. Dat verdien je niet zomaar terug”, zegt Johan Buelens. “Wat mij vooral stoort, is de onmacht.”
“De energieleveranciers sturen hun factuur op, en wij moeten het betalen. We kunnen er niets tegen doen. En de politiek doet eerlijk gezegd weinig om ons te helpen. Ik ben zelf bij premier Alexander De Croo geweest om de problemen van onze sector aan te kaarten. ‘Met deze cijfers houdt jullie sector het geen twee jaar vol’, zei hij zelf. Maar echte steunmaatregelen blijven wel uit.”
“In de steek gelaten”
“We kunnen ons personeel wel op tijdelijke werkloosheid zetten”, zegt Johan Buelens. “Maar dan verliezen die mensen ook een groot deel van hun inkomen. En we hebben trouwens werk genoeg, dat is het probleem niet. Onze kosten zijn gewoon veel te hoog. De Vlaamse regering betaalt wel een deel van onze extra energiekosten. Maar ook die steun is beperkt.”
“Als onze energiekosten bijvoorbeeld van 200 naar 400 euro stijgen, betaalt de Vlaamse regering 25% van die 200 euro die we extra moeten betalen. Dat is niet veel, hé. We voelen ons in de steek gelaten door de politiek. Ik ben ervan overtuigd dat veel bakkers er in nabije toekomst mee zullen stoppen.”
Johan Buelens heeft zelf ook veel aan stoppen gedacht. “Ik wilde mijn spaarcenten niet afgeven aan mijn energiefactuur”, zegt hij. “Maar uiteindelijk ga ik toch door. Ik ben te graag bakker. Als klanten mij zeggen dat het brood of het gebak weer heel lekker was, geeft me dat weer de kracht om door te gaan. En om elke dag unieke dingen te maken. Uiteindelijk blijf ik deze job doen omdat ik het zo graag doe. En die energieprijzen zullen ooit wel eens dalen, zeker?”
