reportage bij stoffels tomaten-paul stoffels en petra veldman-foto joren de weerdt Paul Stoffels en Petra Veldman. Foto: Joren De Weerdt.

Onberispelijke reputatie tot Federaal Voedselagentschap binnenviel: een portret van Stoffels Tomaten

RIJKEVORSEL - Als het over tomaten gaat, kun je in ons land niet om Stoffels Tomaten uit het Kempense Rijkevorsel heen. Niet alleen omwille van de omvang – het is een van de grootste tomatenkwekers van België – maar zeker ook omwille van het innovatieve karakter van het bedrijf, in 1995 opgericht door Paul en Petra Stoffels-Veldman. De reputatie van Stoffels bleek altijd onberispelijk, en topchefs werken met hun tomaten. Tot inspecteurs van het Federaal Voedselagentschap er dinsdag binnenvielen, op verdenking van gesjoemel met een tomatenvirus. Een portret van het topbedrijf.

De tomaten van Stoffels vind je zowat overal in de rekken in ons land. De volgende keer dat je trostomaatjes gebruikt in een gerecht of als aperitiefhapje, bedenk dan dat Tomaten Stoffels daar als eerste mee op de markt kwam. Bontgekleurde versies van het origineel? Met dank aan Tomaten Stoffels.

LEES OOK. Huiszoeking bij Stoffels Tomaten, vier mensen gearresteerd.

Het familiebedrijf teelt zijn tomaten in de Noorderkempen momenteel op dertig hectare, vaak samen met enkele lokale telers, waarvan de helft belichte teelt. De hoofdzetel ligt aan Klein Gammel in Rijkevorsel, waar elf hectare aan serres staan.

Grenzen verleggen

“De afgelopen jaren is voortdurend gekozen om op een innovatieve manier te gaan voor de duurzame teelt van tomaten. Met veel passie en overgave proberen wij dagelijks onze grenzen te verleggen, nieuwe standaarden te creëren en de huidige standaarden te verbeteren,” zo luidt het op de website van het bedrijf.

Paul Stoffels heeft het van geen vreemden: zijn ouders hadden al een tuinbouwbedrijf. Van opleiding is Stoffels ingenieur “en dus wilde ik vernieuwen en vooral werken op kwaliteit”, vertelde hij ooit aan Gazet van Antwerpen.

Paul Stoffels en zijn vrouw Petra Veldman zijn volgens werknemers en ex-werknemers die we spraken begeesterd door hun beroep en houden door hun betrokkenheid de touwtjes in hun bedrijf strak in handen. Zij voegden vanaf het begin de daad bij het woord en zijn constant op zoek naar nieuwe soorten en nieuwe variëteiten. Meestal staan er een honderdtal ­rassen in hun proefkassen in Rijkevorsel, waarvan ze er een twintigtal op de markt brengen. Qua groei kan het tellen: twintig jaar geleden waren dat er drie.

In 2021 kwam het bedrijf in het nieuws omdat de Raad voor Vergunningsbetwistingen op vraag van Natuurpunt Markvallei de aanvraag voor de bouw van een tomatenserre in de Hinnenboomstraat in Hoogstraten schorste. Het stikstofarrest vormde het grootste struikelblok. Stoffels Tomaten wilde er op een perceel van 21 hectare 12 hectare volbouwen met serres en loodsen.

Foto: Joren De Weerdt.

Geen pesticiden

Stoffels Tomaten kwam veel eerder ook in het nieuws toen ze doodleuk de veiling uitschakelden bij de verkoop van hun tomaten. Daar waren ze bij de groente- en fruitveiling in het naburige Hoogstraten niet zo blij mee, maar dat zou het bedrijf worst wezen: het leverde rechtstreeks aan de supermarkten. Ready to eat, zeg maar.

Het bedrijf maakt zich ook sterk dat pesticiden er niet inkomen. Hommels en andere vliegende insecten zorgen in de serres van Stoffels voor bescherming en bestuiving van de tomatenplanten. Het voordeel is dat de tomaten na de pluk niet gewassen hoeven te worden: ze kunnen op die manier meteen naar de winkel. Ze gebruiken ook gerecycleerd regenwater in de serres en hun CO₂-uitstoot pompen ze gedoseerd terug in de serres, waar de planten het opnemen.

Telen op smaak

Stoffels zet zich in de markt met een focus op de smaak van de tomaten. “We wilden geen massaproductie meer, omdat die te weinig marktgericht is. De tomatenmarkt is bijzonder volatiel: je kan jezelf overgeven aan de schommelingen of inspelen op de noden ervan”, zo zei de bedrijfsleiding recent nog aan deze krant. Wie al eens gaat winkelen in de supermarkt kent ongetwijfeld hun Toma’Gusto.

Door te telen op smaak kan de plant meer energie steken in minder vruchten. Op die manier kon Stoffels wegblijven van de productie van bulktomaten, ook wel eens smalend ‘waterbommen’ genoemd. Daar mag je de jongste jaren volgens specialisten rekenen op tachtig kilogram per vierkante meter per jaar. Bij Stoffels halen ze naar eigen zeggen maar twintig tot veertig kilo per vierkante meter voor hun ‘smaakbommen’.

Die smaak zit deels in de genen van de tomaat, maar komt ook door de teeltwijze. Bij Stoffels laten ze hun planten groeien op een organische bodem van kokosvezels en bijvoorbeeld niet op rotswol, een steriele bodem zonder leven. “In onze organische bodem is er een natuurlijke opbouw van schimmels en bacteriën. Want je creëert een terroir die goed is voor de smaak en die de plant weerstand bezorgt tegen ziektes en plagen”, aldus de bedrijfsleiding.

Foto: Joren De Weerdt.

Moeilijke winter

Net als andere serreteelten gaat de tomatenteelt een moeilijke winter tegemoet door de hoge energieprijzen. Tomaten Stoffels produceert het hele jaar door tomaten, iets wat vijftien jaar geleden in ons land niet eens mogelijk was. Dat systeem komt nu onder druk te staan. Onze collega’s van De Standaard analyseerden een paar weken geleden nog: “De firma levert rechtstreeks aan supermarkten, maar zit gesandwicht. Aan de ene kant swingen zijn kosten de pan uit. Aan de andere kant staan ­supermarktketens die een verbeten strijd voeren om de consument, en daarom ook niet van prijsverhogingen willen weten.”

Dan wil je als teler niet dat je tomaten ook nog eens worden aangetast door een virus dat al langer een grote uitdaging voor de tomatensector vormt. Hoorde in die moeilijke productieomstandigheden en het streven naar perfectie in het bedrijf ook het aanbrengen van het verzwakte Tomato Brown Rugose Fruit Virus (ToBRFV)? Brachten ze zo een vaccin aan om tomaten resistent te maken? Dat zal verder onderzoek van het Federaal Voedselagentschap (FAVV) en de federale politie moeten uitwijzen. Want dat soort biologische experimenten is nadrukkelijk verboden.