“We zitten in blessuretijd”, zegt Bart Steukers, de CEO van technologiefederatie Agoria. De Antwerpenaar heeft de huidige situatie in zijn dertigjarige loopbaan nog nooit meegemaakt. “Ik bel dagelijks met bedrijven die mij zeggen dat het zo echt niet verder kan. De voorbije maanden zijn ze geconfronteerd met exploderende materiaalprijzen, inflatie, loonindexering en nu de energieprijzen: ze hebben politieke ondersteuning nodig.”
Eerder berekende de studiedienst van Agoria al dat de Belgische technologie-industrie die cocktail aan factoren zwaar zal voelen: in 2023 zal de gehele sector een last met zich mee moeten sleuren die 10 miljard euro hoger is dan in 2020.
De federatie, die tweeduizend Belgische technologiebedrijven vertegenwoordigt, legt daarom in samenwerking met werkgeversorganisatie VBO een pakket maatregelen op tafel waarmee de politiek de industrie een handje kan helpen. “Het is een set voorstellen voor zowel het Belgische als het Europese niveau waarvan we denken dat ze weliswaar moeilijk, maar ook haalbaar zijn.”
Noorwegen
Voor Agoria is het cruciaal om de gasprijs op korte termijn te temperen. Daarvoor kijkt de koepel naar onze relatie met Noorwegen. “We hebben daar de mogelijkheid om onmiddellijk te beginnen onderhandelen”, zegt Steukers. “Ons land is een van de vier landen die via pijpleiding met Noorwegen verbonden is voor gas, dat moeten we uitspelen. Onze premier moet dit onmiddellijk vastpakken.”
Daarnaast maakt ons land nog te weinig gebruik van een Europees staatssteunmechanisme voor energie-intensieve bedrijven, het zogenoemde Temporary Crisis Framework. “In tegenstelling tot de meeste EU-landen, heeft België daarrond nog geen initiatief genomen.”
Op Europees niveau kijkt Agoria naar het handelssysteem voor emissierechten (ETS). “Men zou de elektriciteitssector tijdelijk op Europees niveau, die een belangrijke actor is in het Europese Emissiehandelssysteem, kunnen vrijstellen van de aankoop van de emissierechten, of via het marktstabiliteitsmechanisme (MSR) meer rechten in het Europese Emissiehandelssysteem duwen”, stelt Agoria voor.
Hoop
Agoria zat de voorbije maanden al samen met de politiek, maar grijpt het overlegcomité nu aan om alle voorstellen te bundelen. “Toen we in mei samenzaten met de Nationale Bank, ging men nog uit van een gasprijs van 110 euro per MWh. Vandaag zitten we al aan 300 euro. In het voorjaar ging men er bovendien van uit dat het een tijdelijke crisis ging worden, maar intussen hebben we het vooruitzicht van een harde winter.”
“We willen op z’n minst een voorzet geven, het is aan de regering om helder te zijn en terug een stukje hoop aan de bedrijven te geven. Het is belangrijk dat zij het gevoel hebben dat naar hun zorgen geluisterd wordt.”
Onder de bedrijven die de noodkreet ondertekenen is zinksmelter Nyrstar, dat door de hoge gasprijzen eerder al een site in het Nederlandse Budel moest stilleggen en de productie in Balen moest terugschroeven.
Tijdelijke werkloosheid
Ook ondernemingsnetwerk Voka kijkt naar het Europese Temporary Crisis Framework als een reddingsboei voor de bedrijven. Daarnaast wil de koepel dat België het voortouw neemt in Europese maatregelen om de prijzen te temperen en vraagt ze de regeringen om een soepel niveau van tijdelijke werkloosheid in te voeren. In juli deed Voka Mechelen-Kempen een bevraging over de energieprijzen. Toen al gaf een op de vijf energie-intensieve bedrijven in de regio aan de productie dit najaar te zullen terugschroeven als de prijzen blijven stijgen. Een op de twintig overweegt zelfs een tijdelijke productiestop.
