Het zou de zomer van de bevrijding worden, na twee coronajaren. We zouden geld door deuren en ramen gooien en de middenstand stond klaar om het te vangen. Maar het loopt anders. Dagelijks zijn er berichten over handelszaken die er net nu na jarenlange activiteit de brui aan geven. Middenstandsorganisaties als Unizo en het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen is het fenomeen ook al opgevallen. Ze bestuderen het nog. “Dit weten we toch al: de eerste vijf maanden van dit jaar zijn er 10 procent meer stoppers dan in dezelfde periode vorig jaar”, zegt Unizo.
De stopzettingen na een lange handelsperiode vallen vooral op in volgende drie sectoren.
Horeca
Deze week nog verscheen in de krant het bericht dat brasserie Olivier in Massenhoven na 32 jaar de deuren sluit. “Meer dan dertig jaar zes dagen op de zeven werken, met een keuken die doorlopend open was van 11 tot 21.30 uur, heeft zijn sporen nagelaten”, zei stichtster-zaakvoerster Griet Vanhove. In Iddergem (Denderleeuw) sloot café Key-Boys na 70 jaar de deuren. “Met twee kleinkinderen wil ik toch wat meer tijd vrij hebben”, zei uitbaatster Magda Mertens (67). In Beervelde sluit eind deze maand De Bonte Koe, hier vloeide het bier nochtans al sinds de Franse Revolutie.
LEES OOK. Alweer een stukje traditie dat verdwijnt: ‘De Bonte Koe’ sluit eind deze maand
Erik Beunckens van Fedcaf, de Federatie van cafés, legt uit wat er aan de hand is. “Vroeger porden cafébazen hun kinderen aan om de zaak over te nemen. Vandaag doen ze net het tegenovergestelde want het sop is de kool niet meer waard.”
Beunckens wijst twee grote schuldigen aan voor de golf aan sluitingen. Eerst corona. De vorige twee jaar waren de cafés meer dicht dan open. Goed, er was een compensatie van de overheid. Maar nu zijn de cafés die compensatie voor de helft aan het terugbetalen via de belastingen.
En dan is er de torenhoge inflatie. “Vooral de volkscafés hebben daar zeer veel last van. Stamgasten blijven ofwel thuis ofwel drinken ze minder op café. Ik schat dat de inkomsten van de cafébaas dertig tot vijftig procent lager liggen dan voor corona. En nu komt Eleven Sports ook nog met een extra factuur voor voetbal op het café-tv. Tien jaar geleden waren er nog 20.000 cafés in ons land, begin volgend jaar allicht maar 10.000 meer.”
Bakkerijen
Deze week joeg brood- en banketbakkerij Peeters in Kontich een angstgolf door de bakkerswereld met de aankondiging van hun sluiting en faillissementsaanvraag. Dat na zestig jaar. De bakker wees naar de stijgende energie- en personeelskosten. “Op den duur begint dat ook mentaal te wegen”, klonk het. En eerder deze zomer kondigde Patisserie Vanderbeek in Mechelen aan ermee te stoppen na 256 jaar. In Heist-op-den-Berg stopt Patisserie Anthonis na 36 jaar.
LEES OOK. Bakkerij Peeters vraagt faillissement aan: “Voor mijn verjaardag krijg ik de curator op bezoek”
Bart Ceulemans, van Bakkers Vlaanderen, zegt dat het bericht over de sluiting van Peeters in Kontich hard is binnengekomen. “Het verhevigt nog de angst die zich al diep aan het wortelen was. We gaan straks een nieuwsbrief naar de leden uitsturen met de vraag hoe ze zich voelen en wat ze van de toekomst denken.”
In tegenstelling tot andere sectoren zijn de bakkers goed uit de coronacrisis gekomen. “Door het thuiswerk en het thuisblijven hebben veel mensen de bakker in de buurt weer ontdekt. Het zijn vooral de energieprijzen die bang maken. Mensen vrezen dat alles wat ze de voorbije dertig jaar hebben opgebouwd, zullen kwijtspelen aan dure energiekosten en oplopende lonen van personeel dat sowieso al moeilijk is te vinden.”
Slagerijen
Begin deze zomer sloten Hugo Michiels en Veerle Assys de deuren van hun slagerij in Asse-Terheide. “Na 33 jaar is het genoeg geweest. Onze dochter wil niet overnemen”, zeiden ze. Ongeveer op dat hetzelfde moment viel het bericht dat Butcher Roland, met filialen in Meise en in Merchtem, na jarenlange dienst dicht ging.
Ivan Claeys van de Landsbond der Beenhouwers zegt dat slagers die al jaren bezig zijn er nu mee stoppen omdat ze de werkdruk niet meer aankunnen. “Vaak zijn het mensen van 45 of 50 jaar die al meer dan een kwarteeuw hard werken en nu vaststellen dat de werkdruk – ze moeten nu ook salades, koude schotels, broodjes… maken – alleen maar toeneemt en ze geen personeel meer vinden voor dat bijkomende werk. Die slagers zeggen: ‘We hebben jaren goed gewerkt en goed verdiend, we kunnen het ons permitteren om te stoppen en ander – lees rustiger – werk te zoeken.’ Dan sluit die slagerij, wat meteen de druk op de naburige slager verhoogt, waardoor ook die aan stoppen denkt, omdat hij toch weet dat hij geen personeel zal vinden.”
“Jaarlijks studeren in ons land 120 slagers af, 50 van hen verlaten na vijf jaar al de sector. Van de blijvers trekt de helft naar de grootdistributie zoals Carrefour of de vleesindustrie. Eigenlijk komen er voor de zelfstandige slagers maar 35 nieuwe werkkrachten per jaar op de markt. Veel te weinig.”
