Jobat heeft 114.000 mensen in Vlaanderen vragen gesteld over hun loon en over de extralegale voordelen die ze krijgen. 82% van de bevraagden zijn bedienden. Het rapport levert enkele opvallende conclusies op.
De helft van de werkende Vlamingen verdient meer dan 3.302 euro bruto per maand, de andere helft verdient minder. In de provincie Antwerpen ligt dat mediaanloon met 3.350 euro nog iets hoger. “Het mediaanloon in 2021 verschilt weinig van dat van 2020”, zegt William Visterin, hoofdredacteur van Jobat. “Begin 2022 zijn er wel enkele automatische loonindexeringen doorgevoerd, maar dat is alleen een compensatie voor de stijgende prijzen van goederen en diensten. Het is geen echte loonsverhoging. Misschien is het daarom dat de Vlaming in 2021 minder tevreden was over zijn loon. In 2020 was 36% van de respondenten zeer tevreden. In 2021 was dat nog 33%.”
“Het loon is bijna hetzelfde gebleven, maar daar stond wel een grotere flexibiliteit tegenover”, zegt William Visterin. “Door corona waren veel mensen afwezig, waardoor collega’s moesten invallen en niet zo makkelijk vrije dagen konden opnemen. Denk maar aan het ziekenhuispersoneel of buschauffeurs die moesten inspringen voor collega’s. Als er tegen een hogere flexibiliteit geen hoger loon staat, neemt de algemene ontevredenheid over het loon toe.”
Steeds meer werkgevers geven hun personeel een bedrijfswagen. In 2017 reed 39% van de werknemers met een auto van de firma rond. Sindsdien is daar elk jaar een procent bijgekomen, waardoor we in 2021 al aan 43% zaten. De bedrijfswagen is het populairst bij directeurs, managers en informaticaspecialisten. Maar de laatste jaren zijn er enkele andere beroepen waarbij een bedrijfswagen stevig in opmars is, bijvoorbeeld boekhouders en administratief personeel. Volgens Jobat moeten werkgevers steeds vaker bedrijfswagens geven aan sollicitanten, omdat ze anders hun vacatures niet ingevuld krijgen.
Filip Robben, algemeen directeur van het accountantkantoor Lambregts & Robben in Turnhout, kan ervan meespreken: “Vroeger gebeurde het niet zo vaak dat een sollicitant om een bedrijfswagen vroeg, maar nu is die vraag bijna de standaard geworden. Voorlopig kunnen we die bedrijfswagens alleen aanbieden aan onze ‘coaches’, die kleine teams leiden. Maar we denken er ernstig over na om de mogelijkheid voor een bedrijfswagen ook voor andere functies open te stellen. We zijn steeds meer verplicht om daarin mee te gaan, omdat een sollicitant anders voor een ander bedrijf kiest. En het is al zo moeilijk om goed personeel te vinden.”
De gemiddelde man verdient 3.891 euro bruto per maand. De gemiddelde vrouw verdient 3.309 euro bruto per maand. Dat is een kloof van 15%. Vijf jaar geleden was dat ongeveer 16%. Het verschil wordt dus amper kleiner. “Het verkleinen van de loonkloof tussen mannen en vrouwen is een heel langzaam proces”, zegt Liesbet Stevens, adjunct-directeur van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. “Het laaghangende fruit is geplukt. De tijd dat een vrouw met een rechtendiploma nog werd aangeworven als juridisch secretaresse in plaats van als jurist, is gelukkig voorbij.”
“Maar de kloof die overblijft, is nog altijd groot, omdat het loon in typische mannenberoepen doorgaans veel hoger ligt dan het loon in typische vrouwenberoepen”, verduidelijkt Stevens. “Een ingenieur of een loodgieter verdient bijvoorbeeld veel meer dan een poetshulp of een verpleegster. Nochtans hebben we tijdens de coronacrisis gemerkt dat de zorgsector en de supermarkten, waar bijvoorbeeld veel kassiersters werken, essentieel zijn om onze maatschappij draaiende te houden. Ik ben benieuwd of de lonen van die beroepen nu structureel zullen stijgen.”
Een deel van de loonkloof is ook te verklaren door het feit dat vrouwen vaker deeltijds werken. “Dat komt voor een stuk doordat vrouwen bijvoorbeeld graag de zorg voor het gezin op zich nemen”, zegt Liesbet Stevens. “Maar ook omdat de vrouw vaak minder verdient dan de man. Als de vrouw voor deeltijds werk kiest, verliest het gezin minder inkomen dan wanneer de man deeltijds gaat werken. Je kunt je dan afvragen in welke mate de keuze voor deeltijds werken bij een vrouw écht vrijwillig is.”
De loonkloof is overigens niet alleen in België een probleem. Op Europees vlak scoort België zelfs nog vrij goed. Volgens Eurostat, het statistiekbureau van de Europese Unie, bedraagt de loonkloof in ons land nog 5%, als man en vrouw hetzelfde beroep doen. De gemiddelde loonkloof in de Europese Unie is 13%.
Uit het Salariskompas van Jobat blijkt dat een master gemiddeld 4.478 euro bruto per maand verdient. Iemand zonder hoger diploma verdient gemiddeld 3.088 euro bruto per maand. Een diploma is dus geld waard. Véél geld.
