Economen waarschuwen er al langer voor dat er na de coronapandemie een golf van faillissementen op ons zou afkomen. Die golf lijkt nu ingezet. Uit cijfers van Graydon, een specialist in bedrijfsinformatie, blijkt dat er in maart 973 faillissementen werden uitgesproken in ons land, de helft meer dan in maart 2021.
Alles samen werden het voorbije kwartaal 2.439 faillissementen uitgesproken. Daarbij gingen 4.319 banen voor de bijl. Opmerkelijk: het gaat allemaal om bedrijven met minder dan honderd medewerkers.
Opnieuw dagvaardingen
Een van de belangrijkste verklaringen voor de toename is dat bepaalde overheidsdiensten, zoals de fiscus en RSZ, sinds kort zijn overgegaan tot het dagvaarden van bedrijven die tijdens de coronacrisis in moeilijkheden zijn geraakt. Sinds het uitbreken van de pandemie hadden deze diensten zich beperkt tot de ondernemingen die voordien al in slechte papieren zaten en werden er geen nieuwe dossiers meer geopend.
Antwerpen voelt de schok het hardst van alle Vlaamse provincies. Afgelopen maand werden 231 faillissementen geteld. De voorbije zeven jaar lag het aantal faillissementen in de provincie nooit zo hoog in maart. Ter vergelijking: vorig jaar ging het om 101 dossiers.
Betalingsuitstel loopt af
Er is bovendien weinig reden tot optimisme. “Dit is nog maar het begin”, zegt Eric Van den Broele, onderzoeksdirecteur bij Graydon. “Tijdens de coronacrisis hebben banken en overheidsinstellingen betalingsuitstellen verleend en die lopen binnenkort af. Dan gaan nog meer bedrijven in de problemen komen.”
Alleen door bijkomend betalingsuitstel toe te staan en het verlengen van andere beschermingsmaatregelen voor bedrijven, kan deze evolutie volgens hem enigszins getemperd worden. “Ik schat dat de gevolgen van de coronacrisis op het vlak van faillissementen zich over twee à drie jaar zullen uitstrekken.”
En dan zijn er nog de toenemende inflatie en loonkosten, de Russische inval in Oekraïne en de bevoorradingsproblemen die bedrijven ondervinden als gevolg van de verstoring van de toevoerketens wereldwijd. “Recente fenomenen zoals de oorlog hebben nu geen onmiddellijke invloed op de faillissementscijfers. Maar die effecten gaan we over zoveel maanden ongetwijfeld voelen”, zegt Van den Broele. “Vanaf nu gaan we de cijfers maand per maand alleen maar zien stijgen.”
Horeca en logistiek
In absolute aantallen is de bouwnijverheid het zwaarst getroffen: in die sector gingen 460 bedrijven over de kop (40,2 procent meer dan vorig jaar). Dan volgen de horeca (398 faillissementen, +70,8 procent) en de dienstverlening aan bedrijven (335 faillissementen, +52,3 procent). Maar vooral in de transportsector valt de piek op. Gedurende het eerste trimester van dit jaar vielen er 158 faillissementen te noteren, 88% meer dan vorig jaar en het hoogste aantal ooit in die sector gedurende een eerste trimester.
“De transporteurs zijn in het begin van de coronacrisis zwaar getroffen geweest. Daarnaast stellen we vast dat heel het logistieke apparaat momenteel aan verandering onderhevig is. Ook het grote tekort aan chauffeurs speelt de bedrijven parten”, zegt Van den Broele.