Een opgemerkte passage tijdens de grote benefietuitzending Oekraïne 12-12 was die van een delegatie Antwerpse dokwerkers. Met een schenking van 50.000 euro en twee ambulances toonden de havenarbeiders zich heel solidair met Oekraïne. “Voor Oekraïense vluchtelingen kan de Antwerpse haven ook jobkansen bieden, want er zijn heel wat vacatures in de logistieke en technische beroepen”, liet de koepel van werkgeversorganisatie CEPA nadien optekenen.
‘Heel wat vacatures’, kan gerust een understatement genoemd worden. Volgens cijfers van Voka Antwerpen – Waasland staan er op dit moment meer dan 33.000 unieke vacatures online in de regio. 11% daarvan zijn voor transport- en logistieke jobs. “Deze vacatures staan gemiddeld 26 dagen online, wat vrij lang is”, klinkt het bij Voka. Bij de meeste gezochte beroepsprofielen vormen de magazijniers een uitschieter, met vorige maand meer dan 1.000 openstaande vacatures. Die grote vraag komt na een boost in de e-commerce en een heropleving van de haven na corona.
Vissen in een lege vijver
“De gesprekken die ik heb met agenturen, rederijen, expediteurs en andere bedrijven, beginnen allemaal hetzelfde: we vinden geen personeel”, zegt Stephan Vanfraechem, directeur van de koepelvereniging voor de Antwerpse havenbedrijven Alfaport Voka. “De nood is zeer hoog én zeer breed. We hebben commerciële medewerkers nodig, administratief personeel, IT’ers, onderhoudstechnici, noem maar op. En dat terwijl bedrijven aanvoelen dat ze in een lege vijver aan het vissen zijn.”
Mensen denken bij ‘werken in de haven’ automatisch aan de typische dokwerkers. Maar dat zijn slechts 8.000 van de meer dan 60.000 directe jobs.
Stephan Vanfraechem, directeur Alfaport Voka
Zeg ‘werken in de haven’ en de meeste mensen denken automatisch aan de typische dokwerker die schepen laadt en lost op de kaaien. “Maar dat zijn slechts een 8.000 van de meer dan 60.000 directe jobs in de haven”, zegt Vanfraechem. “Daarom hebben we vier jaar geleden de website jobsindehaven.be gelanceerd, om het imago en beeld van de sector op te krikken. Werkzoekenden kunnen er een idee krijgen van de diversiteit aan jobs en doorklikken naar de vacaturewebsites van bedrijven. Onlangs hebben we een nieuwe oproep aan bedrijven gedaan om die site in te zetten.”
Technisch onderlegde Oekraïners gevraagd
CEPA vertegenwoordigt de werkgevers van drie groepen arbeiders: de erkende havenarbeiders, de logistiek medewerkers zoals magazijniers en de vaklui. In die laatste groep zitten onder meer de operatoren en mechanici. “Voor elke groep staan we voor een ander soort uitdaging”, zegt directeur Yann Pauwels. “Technisch aangelegde vaklui zijn al jaren lastig te vinden. En we zien die situatie enkel maar moeilijker en moeilijker worden.”
Met de oproep rond Oekraïense vluchtelingen richtte CEPA zich in de eerste plaats naar die technische profielen. “Als er Oekraïners met een technische achtergrond hier werk komen zoeken, dan zullen bedrijven daar zeker voor staan te springen. Maar momenteel komen voornamelijk vrouwen en kinderen aan, en technische profielen zijn toch vaak mannen. De kans op een match is voorlopig dus niet zo groot”, nuanceert Pauwels.
#werkplekvrij
Naast de haven kijken ook sectoren zoals de bouw hoopvol naar de komst van Oekraïense werkkrachten. VDAB lanceerde daarom de campagne #werkplekvrij. Bedrijven kunnen met die hashtag aangeven in hun vacatures dat ook Oekraïners zeer welkom zijn om voor de job te solliciteren.
Volgens de VDAB staan er iets meer dan 1.100 van dergelijke vacatures op haar website, ongeveer een vierde daarvan in de provincie Antwerpen. Het grootste deel van die oproepen is voor huishoudhulpen, maar hier en daar valt ook een bedrijf uit de Antwerpse haven op.
Een daarvan is Katoen Natie, dat in de haven rond de 4.000 mensen tewerkstelt. Aan een handvol vacatures voor goederenbehandelaars, mecaniciens en vrachtwagenchauffeurs voegde het bedrijf de hashtag toe. “We steunen de actie, maar stellen ons ook nog wel enkele vragen”, zegt personeelsmanager Tom De Schutter. “Vanuit Europa is nu een en ander geregeld, maar over zaken als leefloon en kinderopvang is nog een en ander onduidelijk.”
Via via kwam Katoen Natie in contact met een Oekraïense vrachtwagenchauffeur die met zijn gezin bij een kennis in Middelkerke verblijft. “We zijn hem nu aan het helpen om alle nodige administratie in orde te maken. Het is de bedoeling dat hij binnenkort voor ons komt werken.”
Nachtschool voor havenarbeiders
De pool van erkende havenarbeiders telt op dit moment tussen de 6.700 en 6.800 mensen. Vorig jaar was er in die groep een aanzienlijk tekort, voor een groot deel omdat de opleidingen van nieuwe havenarbeiders een tijdlang stillagen door corona. “Ons opleidingscentrum moest voor geruime tijd dicht”, zegt Pauwels. “In 2021 konden we heropstarten en hebben we de opleidingen drastisch opgeschaald.”
De komende drie jaar willen we 2.500 nieuwe havenarbeiders opleiden. De helft voor de groei, de helft om de natuurlijke uitstroom op te vangen.
Yann Pauwels, directeur CEPA
Tot op vandaag gaan er in het opleidingscentrum voor havenarbeiders OCHA 24 uur op 24 uur lessen door. “Dat betekent dat we ook ’s nachts lessen organiseren.”
Een reeks jobdagen vorig najaar heeft bovendien veel goedgemaakt, zegt Pauwels. “Daar was veel interesse voor: we hebben eigenlijk voldoende kandidaten gezien om het komende jaar vacatures in te vullen.” Dit jaar willen we 1.100 mensen toevoegen aan de pool, over de komende drie jaar gaat het om 2.500 nieuwe havenarbeiders. De helft daarvan is voor de groei, de andere helft om de natuurlijke uitstroom van arbeiders op te vangen.”
Steeds meer mensen zien ook de voordelen van een job als dokwerker, zegt Pauwels. “Je moet een erkenningsprocedure door, maar verder zijn er geen diplomavereisten. Je werkt buiten, in de motor van de Vlaamse economie. En je werkt mee aan de internationale logistieke keten: tijdens corona zijn mensen zich bewuster geworden van het belang daarvan. En de verloning is ook niet mis. Nieuwkomers verdienen meteen 180 euro bruto per shift.”
