Wat was voor u persoonlijk het moeilijkste moment afgelopen jaar?
Het afgelopen jaar was een rollercoaster die veel langer blijft doorrazen dan eerst gedacht. De eerste maanden van de coronacrisis viel er zoveel solidariteit te bewonderen, maar vervolgens leek het draagvlak voor de maatregelen te verdwijnen en werd het ieder voor zich. Het moeilijkste moment is voor mij toch het verloop van de vaccinatie. De snelheden waarmee topwetenschappers vaccins ontwikkelen is indrukwekkend. Maar dat wordt, helaas, overschaduwd door foute leveringen, slechte contracten en stuntelige communicatie. Dat een positief verhaal zo negatief uitdraait, is een bittere pil om slikken en het verplettert veel hoop.
Worden bedrijfsaanpakken die inspelen op de coronacrisis de nieuwe norm of gaan bedrijven, eens alles achter de rug, terug naar hoe het was voor de pandemie?
Ik huiver van alle ‘goeroes’ die zwaaien met studies om te zeggen hoe het bedrijfsleven er post-COVID zal uitzien. Elk bedrijf en sector vergt een andere aanpak. Mijn grootste hoop is dat elke onderneming de tijd en ruimte zal krijgen om, samen met haar medewerkers, aan de toekomstplannen te werken. Het zal enige tijd vragen om de last die de coronacrisis meebrengt van zich af te schudden en terug normaal te functioneren. Maar ik heb er vertrouwen in dat elke sterke onderneming uiteindelijk weer op haar pootjes terecht komt.
Denk aan digitalisering, heeft de economie daar enkele goede stappen vooruit gezet?
Absoluut. Digitalisering draagt volgens mij heel veel bij tot de grootste uitdaging voor de toekomst: duurzaamheid. Dankzij de digitalisering worden onnodige reizen vermeden, ingewikkelde procedures versimpeld, distributieketens vereenvoudigd en vermindert bovendien de CO2-emissie. Deze ommekeer is onherroepelijk en zeer positief. Maar zoals steeds moet digitalisering ten dienste staan van de mens en niet omgekeerd.
Merkt u grote veranderingen bij de vraag van klanten?
De trend rond duurzaamheid en CSR is zonder meer in een stroomversnelling geraakt. Het afgelopen jaar heeft het belang van welzijn onder de werknemers onderstreept en de sociale verantwoordelijkheid benadrukt. Het is dus logisch dat werkgevers daar nu meer aandacht aan schenken. Kantoren zijn tegenwoordig meer dan alleen de bakstenen. Er moet ruimte zijn voor creativiteit en ontwikkeling van de medewerkers. Daarnaast worden de ESG een vanzelfsprekendheid en staan ze bij iedereen steeds hoger op de agenda. Naast de impact op het klimaat, beseffen investeerders, werkgevers , medewerkers de universele waarden van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de VN. Medewerkers gaan veel liever werken bij een werkgever die toekomstgericht werkt, en investeerders merken dat duurzaamheid the-way-to-go is.
“Bedrijven hebben meer nood aan een consistente, wettelijke omkadering dan aan geld.”
Is het beleid / de steun van de overheid verbeterd ten opzichte van een jaar geleden?
Beleid voeren in onzekere tijden is enorm moeilijk, dus ik heb begrip voor onze beleidsmakers. Maar het belang van heldere communicatie is nog maar eens gebleken. Die moet veel duidelijker en éénduidiger. Er is op dat vlak nog veel werk aan de winkel.
Is die overheidssteun nu zinvoller dan ooit?
De onmiddellijke steun bij de aanvang van de pandemie was zonder twijfel zinvol. Elk gezond bedrijf waar hard en op een integere manier wordt gewerkt, verdient het kansen te krijgen om een toekomst voor zijn medewerkers te creëren. Nadien werd er te snel overgegaan naar louter financiële steun. Bedrijven hebben meer nood aan een consistente, wettelijke omkadering dan aan geld. Die financiële steun kwam bovendien, zo blijkt nu, niet altijd terecht op de juiste plaats. Het wordt een grote uitdaging om de economie terug op de rails te krijgen en gelijktijdig ook de financiële krater, die deze crisis geslagen heeft, te vullen.
Is de steun die er nu is de redding van vele bedrijven, of moeten er nog meer inspanningen worden geleverd?
Financiële steun is vooral een oplossing op de korte termijn, zoals bij het begin van de pandemie bijvoorbeeld. Ik denk dat er nu veel meer nood is en ingezet moet worden op een goede omkadering van bedrijven om verder te blijven groeien, ook in de jaren na deze crisis. De koopkracht is voor de meeste Belgen gestegen; stimuleer om dit geld in de eigen economie te investeren. Waarom geen nieuwe wet Cooreman-De Clercq ?
Welke impact van deze pandemie ziet u op de relatie tussen werkgever en werknemer?
In het algemeen wordt het voor HR-diensten een uitdaging om het vertrouwen en de band tussen werkgever en werknemer te blijven bewaken, en misschien wel te herstellen. Het continue telewerken heeft onbewust een zekere afstand gecreëerd. Een groep die volgens mij vergeten werd het afgelopen jaar, waren de jongeren die net instroomden op de arbeidsmarkt. Zij hebben zich nooit echt kunnen binden met het bedrijf. Er ligt dus heel wat werk op de plank van de HR-diensten.
“Crisis maakte duidelijk dat iedereen kwetsbaar is.”
Zal de impact van corona nog lang zichtbaar / voelbaar blijven?
Veel zal afhangen van de snelheid waarmee er gevaccineerd wordt. Hoe sneller iedereen gevaccineerd wordt, en de groepsimmuniteit bereikt wordt, hoe sneller we deze donkere bladzijde kunnen omdraaien en hoe sneller we weer kunnen kijken naar de toekomst.
Wat is het belangrijkste dat u bijleerde het afgelopen jaar?
Om het met een cliché te zeggen: hard werken loont. Daarnaast is een goede interne én externe communicatie van vitaal belang gebleken. De crisis maakte ook duidelijk dat iedereen kwetsbaar is, maar dat er daar heel wat begrip voor is. Bedrijfsmatig is het grote belang van bewaking van cashflowopvolging essentieel gebleken. Als onderneming is het belangrijk om financieel klaar te zijn voor een crisis, maar dit is het principe van de goede huisvader.
