Het Vlaamse parlementslid Griet Smaers(CD & V) engageert zich voor het economisch herstel van de regio. Griet Smaers is tevens gemeenteraadslid in Geel. Zij meent dat de streek alles moet zetten op een industriële transformatie en in dit opzicht ook alle steunmaatregelen moet inroepen voor een vernieuwd industrieel beleid. Made in Kempen geeft haar het woord:
“Limburg werd hard getroffen, maar de regio die daar bij aansluit en de voorbije weken eveneens zeer zwaar met de gevolgen van de economische crisis in aanraking kwam, is de Antwerpse Kempen. Ontslagen bij Philips in Turnhout, Verbinnen in Olen moest de boeken neerleggen en Ijsboerke uit Tielen zocht een overnemer. En nu ook nog eens Plastic Omnium Automotive in Herentals. Deze bedrijven kwamen in beeld, maar er zijn er nog veel meer die onder de radar bleven en velen die hard werken om het hoofd boven water te kunnen houden.
Krachten moeten gebundeld worden om het tij te kunnen keren. “Inzetten op onze regionale troeven, zoals o.m. biotech en farma, logistiek en distributie, is meer dan ooit belangrijk. Maar uitgaan van onze troeven (van ligging, infrastructuur en historische economie) zal niet voldoende zijn. We moeten versneld werk maken van een Nieuw Industrieel Beleid zoals bijvoorbeeld OMC (Open Manufacturing Campus) bij Philips en open innovatie bij Johnson & Johnson, inzetten op economische transformatie en meer en creatiever ondernemerschap. Want daar zit de toekomst!”
Eind 2012 telde de Kempen 14.679 niet – werkende werkzoekenden, een toename van 8,4% of 1.135 ten aanzien van 2011. Voor de Kempen heeft 2012 het hoogst aantal niet – werkende werkzoekenden sinds 2007. De kortdurende werkzoekenden (minder dan 1 jaar) blijven in de regio Kempen met meer dan 8000 werkzoekenden veruit de grootste groep (+10,8% ten opzichte van 2011). De zeer langdurig werklozen (meer dan 2 jaar) is ook aan het toenemen, maar minder sterk, +1,2% ten opzichte van 2011. Tijdelijke werkloosheid werd in 2012 iets vaker ingezet (meer dan 8000 tijdelijk werklozen) dan in 2011. Op dit ogenblik zit in Turnhout 11% zonder werk, Herentals telt meer dan 8% werklozen.
De totale werkloosheidsgraad (het aantal niet – werkende werkzoekenden tegenover de beroepsbevolking) in de Kempen bedraagt inmiddels 7%. De werkloosheid in de regio Kempen zit daarmee min of meer op het Vlaams gemiddelde, maar het grote aandeel werknemers in tijdelijke werkloosheid is een knipperlicht voor onze regio dat de aandacht vraagt.
Als we inzoomen op de kansengroepen blijkt de werkloosheidsgraad van ouderen in de Kempen ver boven het Vlaamse gemiddelde te liggen en blijven allochtonen een groeiende groep bij de Kempense werkzoekenden. Het aantal niet-werkende werkzoekenden onder de 25 jaar steeg fel met 17,9% ten aanzien van 2011. Tot slot zijn het, zoals in heel Vlaanderen trouwens, vooral de mannen die getroffen worden door de economische terugval.
Begin 2012 telt de Kempen 31.264 actieve BTW-plichtige ondernemingen. Het aantal ondernemingen steeg sinds begin 2000 met 27,1% tegenover een stijging van 20,2% in Vlaanderen. De toename deed zich vooral in de periode 2005 tot 2012, zowel in de Kempen als in de rest van Vlaanderen.
Als we het aantal ondernemingen uitdrukken als een percentage van de actieve bevolking, de zogenaamde ‘ondernemersquote’, zien we dat de Kempen in 2009 een ondernemersquote heeft van 14,0% tegenover 15,4% gemiddeld in Vlaanderen. Ondanks de sterke stijging van het aantal ondernemingen is de Kempen er dus nog niet in geslaagd om het Vlaamse gemiddelde te halen.
De sterke stijging van het aantal ondernemingen heeft vooral te maken met een vrij hoge oprichtingsratio (d.i. het aantal opgerichte ondernemingen in de loop van een jaar t.o.v. het aantal actieve ondernemingen in het begin van het jaar). In 2011 bedroeg deze 7,3% in de Kempen (Vlaanderen: 6,8%). In de periode 2000-2011 lag de oprichtingsratio van de Kempen steeds boven de gemiddelde oprichtingsratio in Vlaanderen. De uittrederatio, het aantal ondernemingen waarvan het BTW-nummer geschrapt wordt uitgedrukt in procent van het aantal actieve ondernemingen, ligt in 2011 in de Kempen met 4,97% iets boven het Vlaamse gemiddelde (4,48%). De overlevingsgraad na 5 jaar van bedrijven opgestart in 2002 tot en met 2004 ligt lager dan gemiddeld in Vlaanderen.
2012 ziet een daling in het aantal startende ondernemingen. Bovendien is het weer een dramatisch jaar geworden wat betreft faillissementen (388 falingen van Kempense bedrijven). Enkel de regio’s’ Kempen en Veurne tekenden in Vlaanderen geen record op.
Helaas zijn de vooruitzichten voor 2013 niet erg hoopvol.
In de Kempen zijn, historisch gezien, voornamelijk verwerkende – en productienijverheidsbedrijven gevestigd, onder meer in voeding, chemie, petrochemie, farmaceutica, auto – assemblage. Belangrijke assen met grote productienijverheid liggen onder meer langs het ENA (Economisch Netwerk Albertkanaal) en in Turnhout langs de E34.
Het aandeel van industrie in de Kempen (37,5%) is verder afgenomen, maar blijft echter substantieel hoger dan het gemiddelde van 26,5% in Vlaanderen. De huidige economische crisis, met sterke weerslag in de productie en de verwerkende nijverheid en de assemblage, laat zich dus ook sterk voelen in onze regio. Hoge loonkosten spelen hierin ongetwijfeld een belangrijke rol, maar fundamenteel is er meer aan de hand.
Onze Kempense regio moet veel meer dan het Vlaamse gemiddelde inzetten op snelle en toekomstgerichte transformatie van de economie, gezien het historisch grote aandeel van productie en verwerkende nijverheid en bijgevolg vele laaggeschoolden die hier aan de slag waren/zijn. Versneld werk maken van creatieve en open innovatie clusters rond oude en nieuwe industrie. Want ja, onze regio zal ook in de toekomst nog maak- en verwerkindustrie nodig hebben. Daarnaast moet een tandje worden bijgestoken in ondernemerschap. Ook onze regio zal haar welvaart maar kunnen behouden als meer en meer KMO’s het verlies in de industrie gaan moeten opvangen.
Als de Kempen zijn positie op socio-economisch vlak minstens wil behouden en liefst verbeteren, is het nodig dat alle stakeholders écht doordrongen raken van de „sense of urgency‟ en samen ten volle de kansen grijpen. Heel wat bewonderenswaardige en succesvolle projecten worden in de Kempense regio geboren. Laat ons nog harder trekken en ja, met broodnodige extra steun van de hogere overheden, zullen we verstandig moeten werken aan de nieuwe uitdagingen voor nieuw industrieel beleid en ondernemerschap.”
