LEUVEN – De redactie van Made in Vlaams-Brabant zet maandelijks een onderneming in de kijker in de reeks “Opvolgers!”. Hierin belichten we het verhaal achter de opvolging van familiebedrijven. Deze maand gaan we langs bij Elsen Kaasambacht in Leuven.
Elsen Kaasambacht is gevestigd in de Mechelsestraat in Leuven. Al decennia is de ambachtszaak een vaste waarde voor liefhebbers van het smeuïge zuivelproduct. Oprichter Fried Elsen laat volgend jaar de leiding over aan zijn zonen Reinout en Willem-Jan. Het duo is geboren en getogen in de kaaswereld en popelt om de familiezaak verder te zetten.
Koele en vochtige grond
Fried Elsen is al 35 jaar actief in de kaasproductie. Als 19-jarige en kersverse vader begon Fried zijn eerste kaaswinkel in Leuven. “Ik ben rond die periode geboren; de winkel is dus ongeveer even oud als mij,” haalt Reinout de herinnering op, “In die tijd waren er nog vijf kaaswinkels in de stad. Onze eerste winkel opende in de Vital Decosterstraat. Later zijn we verhuisd naar de Diestsestraat, waar hij even samenwerkte met zijn broer.” Toen kwam Fried op het idee om ook kaas te gaan rijpen. “Daarvoor zijn we in 1996 verhuisd naar dit pand op het laagste punt in Leuven, waar je onderaan kelders hebt met koele ruimtes en vochtige grond. Het zijn ideale omstandigheden voor het rijpingsproces, dus,” vervolgt hij. Reinout staat ondertussen al twaalf jaar in de winkel, broer Willem-Jan een decennium.
Fried “bolt uit” in 2020
Fried Elsen is zinnens vanaf januari 2020 het wat kalmer aan te doen en enkel zijn zonen nog bij te staan als consultant. “Fried zijn grootste sterkte is dat hij altijd komt met sublieme ideeën, deze creativiteit blijft hij bijdragen aan de zaak. Wij kijken er wel naar uit om de leiding over te nemen. We hebben alles geleerd van onze vader, maar we hebben ook onze eigen insteek,” meent Willem-Jan. Voor klanten zal er niet veel veranderen op organisatorisch vlak, maar op de werkvloer zal de stijl van leidinggeven wel veranderen. “Het personeel zal met twee bazen moeten omgaan, die op een complementaire manier overleggen. We komen erg goed overeen en we verwachten geen problemen,” zeggen de broers lachend.
Veertien werknemers
Volgens het duo begint goed rijpen bij een goede selectie. “Kaas van lage kwaliteit kan je niet beter maken door het te rijpen. Bij onze selectie kijken we vooral naar de duurzaamheid van de productie en de kwaliteit van de melk. We maken er ook een punt van dat we al de kaasmakers waar we mee samenwerken ook zelf bezocht hebben. In onze winkel vind je dus kaas van kleine boeren die ambachtelijke, rauwe melk gebruiken. Geen industriële kazen,” stelt Willem-Jan. Het team van veertien werknemers maakt geregeld ‘kaasreizen’ in Europa, zodat iedereen de persoonlijke voeling met producten ontwikkelt en de sterktes en smaak van de kazen leert kennen. Onlangs was het team in Bologna, waar ze ook charcuterie zoals parmaham betrokken in het verhaal. Fried en zijn zonen rijden ook elk jaar met de motor rond in Europe om kaasmakers te bezoeken. “Dit jaar zijn we vertrokken in Malaga en naar Barcelona gereden. Onderweg bezochten we talloze wijn- en kaasmakers en andere producenten van lokale lekkernijen,” zegt Willem-Jan.
Erkende Belgische kaasrijper
Rijpen is op zijn beurt een proces waarbij de kaas krimpt, maar ook een sterkere en betere smaak ontwikkelt. Acht jaar geleden behaalde Elsen het officiële label van erkende Belgische kaasrijper. “Het was voor onze vader en de zaak een belangrijke overwinning om onze stiel te kunnen blijven ontwikkelen. Dat certificaat aan de deur is voor ons echt familiegeschiedenis,” meent Willem-Jan.
Team Elsen
Naast het rijpen en selecteren van kazen is het team de derde pijler die hen onderscheidt. “Elke maand zitten alle werknemers samen om te vergaderen over de kazen in het aanbod. We willen kaas brengen die we zelf lekker vinden, zonder vast te houden aan labels”, zegt Reinout. De kaas van Karditsel uit Lummen, één van de beste geitenkaasmakers uit Europa, ligt in de winkel. “Kaasmaken is een subcultuur, iedereen kent elkaar in deze wereld en op festivals kom je elkaar weer tegen. Deze uitwisseling is voor ons een genot en bovendien een essentiële gelegenheid om te weten wat er beweegt in de kaaswereld,” zegt Willem-Jan.
Verkeersvrije Vismarkt
Opvolgers Willem-Jan en Reinout zijn voorlopig niet van plan veel aan het concept te veranderen. “We willen zorgen dat de klanten kunnen blijven genieten van een uitzonderlijke service. Mogelijks zullen we ooit een tweede winkel openen op een andere locatie, zodat onze kaas voor alle klanten even toegankelijk blijft. Onze centrale locatie in Leuven, naast de Vismarkt die weldra autovrij zal worden, garandeert deze toegankelijkheid niet voor eeuwig,” stelt Reinout vast.
Online
Elsen kijkt ook naar het onlineverhaal. “Het rijpingsproces in beeld brengen en onze ambacht communiceren naar de jongste generaties, is iets waar we in de toekomst zeker gaan op inzetten. Je kan bij ons al online bestellen en afhalen in de winkel. We zijn ook aangesloten op het online winkelplatform Beedrop.be, een soort internetsupermarkt voor kleine lokale ondernemers. Natuurlijk staan we liever de klanten fysiek te woord met onze expertise, maar we laten de deur op een kier voor initiatieven als dit,” besluit Reinout.
Opvolgers! gaat op vakantie
De volgende aflevering in de reeks Opvolgers! is gepland voor september. Tot dan!
