GENT – Dagelijks ben je bezig met je gsm. Misschien heb je er zelfs één in de hand terwijl je dit leest. Maar wat met de voorganger van je huidige toestel? Of die daarvoor? Alleen al in België worden er 4 miljoen gsm’s per jaar verkocht. Daarvan belanden de meesten ergens in de schuif of worden ze doorverkocht en verscheept naar Afrika. Daar eindigen ze uiteindelijk op een enorme elektronische afvalberg. Laura Morel en Domien Declercq van Recy-Call gaan de strijd met dit groeiende probleem aan. Ze werken samen met grote bedrijven en multinationals om hun gsm’s grondstofneutraal te maken door voor elke gsm die zij gebruiken, er 1 correct te recycleren.
Het begon allemaal tijdens hun studies aan de Universiteit Gent, waar Laura Morel en Domien Declercq de opdracht kregen een fictief bedrijf op te richten omtrent circulaire economie. “Tijdens ons thesisonderzoek in China kwamen we voor het eerst in contact met de gigantische bergen gedumpte gsm’s. We besloten dit probleem aan te pakken. Durf Ondernemen toonde interesse in ons project en voor we het wisten werd ons fictief bedrijf realiteit.”
Stroom naar Afrika onderbreken
Laura: “We vroegen ons in eerste instantie af: Waarom belanden onze mobiele telefoons op het stort in Afrika als we hier bij ons over de faciliteiten beschikken om zo’n gsm volledig te recycleren? Momenteel worden ze simpelweg verbrand, waardoor er allerlei giftige stoffen vrijkomen. Dat is niet alleen slecht voor het milieu, maar ook voor de mensen die er werken.”
Initieel wilden Laura en Domien er dan ook voor zorgen dat de gsm’s niet tot in Afrika geraken. “Maar dit bleek niet zo eenvoudig als we dachten. De trafiek van deze gsm’s is veelal illegaal en moeilijk te onderscheppen. Bovendien beseften we dat deze extra stap in de levenscyclus van een gsm juist heel belangrijk is. Waarom een perfect werkende gsm in de smelter werpen als iemand er eerst nog jarenlang genot van kan hebben?”
Grondstofneutrale gsm
Daarom besloten de jonge ondernemers het over een andere boeg te gooien. “Met Recy-Call zorgen we er nu voor dat elke gsm die een groot bedrijf aankoopt voor zijn medewerkers grondstofneutraal is. Dit wil zeggen dat we een bijdrage vragen per gsm waarmee wij dan een gsm vanop de afvalbergen in Afrika kunnen terughalen naar België om hier te recycleren”, legt Laura uit. “Je kan het vergelijken met de CO2-compensatie van vliegtuigmaatschappijen.”
Vele voordelen
Dit brengt verschillende voordelen met zich mee. De e-waste afvalberg in Afrika wordt kleiner. De gezinnen in Afrika krijgen een extra inkomen, ze ademen niet langer de giftige stoffen van de verbranding in en recycling wordt gepromoot. Het is bovendien veel efficiënter en milieuvriendelijker om de zeldzame metalen te mijnen uit oude gsm’s dan uit de ondergrondse mijnen.
Tenslotte is het voor de deelnemende bedrijven een duidelijke stap om aan hun klanten en stakeholders te laten zien dat ze de circulaire economie en duurzaamheid belangrijk vinden.
Grote dromen
Dat er in het project geloofd wordt, blijkt alvast uit de steun die ze kregen van accelerators als Start-It@KBC en het Bryo-traject van VOKA. Recy-Call won bovendien de ideeënwedstrijden ‘Start Academy’ van Vlajo en ING, en de Pop-Poll van Bizidee, waarbij ze mooie prijzen ontvingen. “Tegen januari gaan we op zoek naar investeerders. Via een win-win lening willen we een startsom ophalen om de eerste container afgedankte gsm’s uit Afrika te organiseren.”
“Eigenlijk willen we hetzelfde doen als de Ocean Clean-up van Boyan Slat, maar dan met de bergen gsm’s in Afrika. Je zou ons als het ware de ‘African E-waste clean-up’ kunnen noemen”, lacht Laura.
