AALST – Dit weekend werd in Aalst Utopia geopend, de nieuwe Bibliotheek en Academie voor Podiumkunsten. Dit duurzame, leefbare gebouw is het resultaat van de Design & Build opdracht die AGSA (Autonoom Gemeentebedrijf Stadsontwikkeling Aalst) in opdracht van het College van Burgemeester en Schepenen minder dan drie jaar geleden lanceerde. Groep Van Roey coördineerde en bouwde het complex.
144.252 boeken, 4.273 vierkante meter beton, 189.200 arbeidsuren en 43.500 unieke gevelstenen, het zijn maar enkele cijfers die een beeld geven over wat Utopia nu precies is. De nieuwe bibliotheek, die vanaf 1 september ook de Academie voor Podiumkunsten huisvest, werd opgetrokken in het oude gerechtsgebouw op de Pupillensite en kost maar liefst 16,1 miljoen euro.
Utopia verbindt
Utopia is meer dan een gebouw, het verbindt Aalst ook op meerdere manieren Zo creëerde KAAN rond het gebouw drie pleinen, nieuwe ontmoetingsplaatsen voor de Aalstenaars. Utopia verbindt ook de Bibliotheek en de Academie voor podiumkunsten. Het is een laagdrempelig en open huis waar beleving, ontmoeting, kennisdeling, cultuurcreatie en educatie centraal staan. Voor het eerst in België worden een bibliotheek en een academie op deze manier geïntegreerd. Ze versterken elkaar, zonder elkaars werking te hinderen.
Duurzaam
Startend van een slim ontwerp werd gebruik gemaakt van duurzame materialen, energiezuinige technieken en hernieuwbare energie. Utopia behaalde dan ook het duurzaamheidslabel van BREEAM-excellent. Utopia is een bijna energieneutraal gebouw. Er werd gekozen voor zonnepanelen, LED-verlichting, regenwaterrecuperatie, geothermie en regenwaterbuffers.
De naamkeuze? Die lag voor de hand aangezien Aalstenaar Dirk Martens als drukkerspionier in 1516 het meesterwerk Utopia van de humanist Thomas More gedrukt heeft. Het gebouw Utopia wil voor elke bezoeker, net als Mores eiland een inspirerende plek worden.
Volledig geautomatiseerd
Het gebouw oogt niet alleen modern, ook de werking zit er helemaal anders in elkaar. “Uitlenen, reserveren, verlengen en terugbrengen gebeurt voortaan geautomatiseerd”, zegt diensthoofd Arnoud Van der Straeten. “Verspreid door het gebouw staan uitleenstations, inleveren kan aan de boekenlift op de gelijkvloerse verdieping.”
“Ook hier staat personeel klaar om iedereen met raad en daad bij te staan”, benadrukt schepen van Bibliotheken, Karim Van Overmeire. “Niemand wordt aan zijn lot overgelaten.”
Slimme boekenlift
De boekenlift is een handig ding: elk boek bevat een chip die gelezen wordt door een sorteermachine in de lift. Die dropt het werk in de juiste bak, waarna de lift het pakket vervoert naar de juiste verdieping. Het personeel moet die bak dan enkel nog legen en de boeken op de juiste plank zetten. Dat maakt dat het aantal medewerkers geslonken is van een vijftigtal vroeger naar een veertigtal nu. Ontslagen zijn er niet: medewerkers die met pensioen gingen zijn niet vervangen. In plaats van vijf balies is er nu nog één.
Academie verhuist deze zomer
Op 1 september begint de Academie voor Podiumkunsten haar eerste lessen in de nieuwbouw. Zo’n 1.200 leerlingen zullen er les volgen. Geluidwerende wanden en glas moeten alle geluid binnen de kamers van de Academie houden. Al is er wel een verregaande kruisbestuiving tussen de twee: zo kunnen ruimtes die overdag gebruikt worden als studieplek, ’s avonds gebruikt worden als leslokaal.
In Utopia zijn ook 250 werkplekken voor studenten voorzien, 16 publiekscomputers en tien iPads. De ‘grootste boekenkast van Aalst’ die vanaf de Graanmarkt te zien is, werd gevuld met 10.000 boeken, waarvan duizend geschonken door Aalstenaars.
